İbn Tumlûs'un kategori anlayışı ve fârâbî etkiler

Evmeş, Adem

İbn Tumlûs'un kategori anlayışı ve fârâbî etkiler

dc.contributor.author	Evmeş, Adem
dc.date.accessioned	2025-07-22T13:45:47Z
dc.date.available	2025-07-22T13:45:47Z
dc.date.issued	2025
dc.department	İslami İlimler Fakültesi
dc.description.abstract	En genel yüklemler olarak ifade edilen kategoriler, ilk defa Aristoteles tarafından mantıksal bir kuram haline getirilmiştir. Aristoteles’ten sonra gelen İslâm mantıkçıları bu geleneği devam ettirmişlerdir. Bağdat Okulunun önemli temsilcilerden olan Fârâbî, Aristoteles’i takip ederek kategoriler konusunu Kitâbu’l-makûlât ve Kitâbu’l-Hurûf gibi eserlerinde çeşitli yönleriyle ele almıştır. Benzer isimde kitaplar Ebü’l-Ferec İbnü’t-Tayyib, İbn Sînâ ve İbn Rüşd vb. düşünürler tarafından da kaleme alınmıştır. Endülüs’teki düşünce hayatının önemli temsilcilerinden olan İbn Tumlûs, el-Muhtasar fi’l-mantık’ta Organon’u örnek alarak mantığın bütün konularını kısa bir şekilde incelemiştir. Bu çalışmada İbn Tumlûs’un kategori anlayışı ve Fârâbî’nin muhtemel etkileri ele alınmaktadır. Daha önce İbn Tumlûs’un kategori anlayışını Fârâbî’nin etkileri bağlamında ele alan çalışmanın olmaması bu alandaki önemli bir eksikliği gidermeyi amaçlayarak özgün katkılar sunmaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesiyle veriler toplanmış, elde edilen veriler karşılaştırılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda İbn Tumlûs’un kategori anlayışının meydana gelişinde Fârâbî’nin önemli bir etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
dc.identifier.doi	10.30523/mutefekkir.1733166
dc.identifier.endpage	183
dc.identifier.issn	2148-5631 / 2148-8134
dc.identifier.issue	23
dc.identifier.startpage	160
dc.identifier.uri	https://doi.org/10.30523/mutefekkir.1733166
dc.identifier.uri	https://hdl.handle.net/20.500.12451/13517
dc.identifier.volume	12
dc.institutionauthor	Evmeş, Adem
dc.institutionauthorid	0000-0001-6934-4221
dc.language.iso	tr
dc.publisher	Aksaray Üniversitesi
dc.relation.ispartof	Müteffekir
dc.relation.publicationcategory	Makale - Uluslararası Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rights	info:eu-repo/semantics/openAccess
dc.subject	Mantık
dc.subject	Endülüs
dc.subject	Kategoriler
dc.subject	Fârâbî
dc.subject	İbn Tumlûs
dc.subject	Logic
dc.subject	Andalusia
dc.subject	Categories
dc.title	İbn Tumlûs'un kategori anlayışı ve fârâbî etkiler
dc.title.alternative	The Categories in Ibn Ṭumlūs and al-Fārābī's Influence
dc.type	Article