Akıl anlayışları ile temel ilkeleri arasındaki ilişki açısından bir Mu‘Tezile-Eş‘Ariyye Mukayesesi
| dc.authorid | 0000-0001-6441-6134 | |
| dc.contributor.author | Kahraman, Hüseyin | |
| dc.date.accessioned | 2020-08-26T06:05:59Z | |
| dc.date.available | 2020-08-26T06:05:59Z | |
| dc.date.issued | 2020 | |
| dc.department | İslami İlimler Fakültesi | |
| dc.description.abstract | Dini düşüncenin en temel problemlerinden biri akıl-nakil, diğer bir isimlendirme ile bilim-din ilişkisidir. Bu problem, İslâm düşünce geleneklerinin oluşumunda belirleyici etkenlerin başında gelir. Akıl-vahiy ilişkisi mezheplerin teşekkülünü etkilemesinin yanı sıra onların temel ilkelerinin tümüne sirayet eden çok önemli bir meseledir. İslâm düşüncesinin kurucu unsurlarından biri olan Mu‘tezile ekolü, dinin doğru anlaşılabilmesinin aklın yorumlayıcı gücü ile mümkün olacağını düşündüklerinden, nassı da bu temel ilke üzerinden anlamayı tercih ettiler ve bu tavır Mu‘tezile kelamcılarını soyut bir tanrı anlayışına ve insan aklını ve özgürlüğünü vurgulayan bir düşünsel yapıya götürdü. Buna mukabil İslâm düşüncesinin önemli bir geleneği olan Eş‘ariyye ise dinin anlaşılması ile metne sadık kalma arasında doğrudan bir ilişki kurdu. Diğer bir ifade ile aklın yorumlamasını lafzın delalet imkânları ile sınırladı. Dini metinlerin anlaşılması tamamen saf akla bırakıldığında kulun kendi beklentilerini ve arzularını din olarak belirleyeceğini düşünen Eş‘arî kelamcılar kendilerine göre tutarlı bir tanrı-âlem ilişkisi kurdular ve dinin doğru anlaşılması için, ilâhî zâta yakışan olumlu tüm sıfatlarla Allah’ın tavsif edilmesi gerektiğini düşündüler. Böylece çerçevesi çizilen bu makale özellikle tevhid, adalet ve el-va‘d ve’l-vaîd ilkeleri üzerinden yapılacaktır. Zira ekollerin farklılıklarına bu esaslar konusundaki görüşler önemli miktarda işaret etmektedir. | |
| dc.description.abstract | One of the most fundamental problems of religious thought is the relationship between reason and revelation. It's called the religion-science relationship too. This problem is one of the determining factors in the formation of Islamic thought traditions. The relationship between reason and revelation is a very important issue that not only affects the formation of sects but also reveals all of their basic principles. The scholars of Mu‘tazilah, one of the founding traditions of Islamic thought, preferred to understand revelation through this basic principle because they thought that understanding religion correctly would be possible through the interpretive power of reason. This attitude led Mu‘tazilite thinkers to an abstract understanding of God and emphasized the human wisdom and freedom. On the other hand, Ash‘arites, the greatest tradition of Islamic thought, established a direct relationship between understanding of religion and being text-centered. In other words, they limited the interpretation of the mind with the possibilities of evidence of the word. According to Ash‘ari thinkers, when we leave the understanding of the religious texts to pure reason, it is thought that the servant would determine his own expectations and desires as religion. They also established a God-realm relationship consistent with their attitude and thought that the correct understanding of religion would be possible by depositing all positive attributes befitting to God. The article in which the main frame is drawn will be based on the principles of divine unity (tawhid), justice and retribution (al-wa’d wa al-wa’id). | |
| dc.identifier.doi | 10.30523/mutefekkir.659188 | |
| dc.identifier.endpage | 74 | en_US |
| dc.identifier.issn | 2148-5631 | |
| dc.identifier.issn | 2148-8134 | |
| dc.identifier.issue | 13 | en_US |
| dc.identifier.startpage | 53 | en_US |
| dc.identifier.uri | https://dx.doi.org/10.30523/mutefekkir.659188 | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12451/7625 | |
| dc.identifier.volume | 7 | en_US |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | Aksaray Üniversitesi | |
| dc.relation.ispartof | Mütefekkir | |
| dc.relation.publicationcategory | Makale - Uluslararası Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | Kelâm | |
| dc.subject | Mu‘tezile | |
| dc.subject | Eş‘ariyye | |
| dc.subject | Akıl | |
| dc.subject | Nakil | |
| dc.subject | Kalam | |
| dc.subject | Mu‘tazilah | |
| dc.subject | Ash‘arities | |
| dc.subject | Reason | |
| dc.subject | Revelation | |
| dc.title | Akıl anlayışları ile temel ilkeleri arasındaki ilişki açısından bir Mu‘Tezile-Eş‘Ariyye Mukayesesi | |
| dc.title.alternative | A comparison between Mu‘tazilites and Ash‘arites on reason and their basic principles | |
| dc.type | Article |
