Ekecik beslenim alanı (Eba)’ndaki içme suyu kaynaklarının hidrojeokimyasal ve izotopik özelliklerinin değerlendirmesi, Ortaköy, Aksaray, Orta Anadolu
| dc.contributor.author | Afşin, Mustafa | |
| dc.contributor.author | Yıldız, Muhammet Mustafa | |
| dc.contributor.author | Ceylan, Zeynel | |
| dc.contributor.author | Küre, İsmail Said | |
| dc.date.accessioned | 2022-01-07T11:19:56Z | |
| dc.date.available | 2022-01-07T11:19:56Z | |
| dc.date.issued | 2019 | |
| dc.department | Mühendislik Fakültesi | |
| dc.description.abstract | Ekecik beslenim alanı (EBA) Aksaray’ın KB’sında 30 km uzaklıktadır. Bu çalışmanın amacı, EBA’daseçilmiş 8 su kaynağını su kimyası, izotop, su-kaya etkileşimi ve içilebilme özellikleri açılarındanincelemektir. EBA’da, Üst Kretase yaşlı gabro, diyorit, granodiyorit, granit ve alkali feldspat granit türümagmatik kayalar yüzeylenmiştir. EBA’daki kayalar kırıklı, çatlaklı ve yer yer bozuşmuş oldukları içinsınırlı heterojen ve anizotrop niteliğinde serbest akiferdir. Bu nedenle, tektonik kontrollü olan ZC-6dışında diğer sular genelde dokanak türü kaynaklardır. Kaynak başlarında yapılan ölçümlerde sularınpH, sıcaklık, özgül elektriksel iletkenlik (ÖEİ), debi değerleri sırasıyla 6.52-7.99, 11.8-16°C, 95.2-269.8µS/cm ve 0.1-0.42 L/s arasında değişmiştir. EBA’daki suların su kimyası fasiyesleri yağışlı ve kurakdönemlerde genelde Ca-HCO3 (I) olup, sadece yağışlı dönemde ZC-1a ve 6a’da Ca-Na-HCO3 (II)’tür.(I) sığ ve hızlı, (II) ise sığ dolaşım sırasındaki kısmen karışıma işaret eder. ?18O ve ?2H izotop değerlerinegöre tüm sular meteorik kökenlidir. Sular, buharlaşma nedeniyle Küresel Meteorik Su Doğrusu (KüreselMSD)’ndan sapma gösteren en düşük kotlardan beslenmiş (ZC-6a ve 6b) kaynak hariç Adana ile AnkaraMeteorik Su Doğruları (MSD)’nın arasında yer almıştır. 3H değerlerine göre suların hidrolojik yaşları (yıl)8.97 ile 20 olarak hesaplanmıştır. Suların EC, pH ve hidrolik yaş değerlerinde yağışlı ve kurakdönemlerde dolaşım süreleri ile bağlantılı olarak artma ve azalma belirlenmiştir. Doygunluk indislerinegöre, sular genelde akış yolu boyunca kaya-su etkileşimini yansıtır biçimde Ca-montmorillonit, illit,kaolinit, K-mika ve kuvarsa; bazı sular ise kalsit, aragonit ve dolomite doygun; tüm sular jips, anhidrit vehalite ise doygun değildir. Bu sular doygun olduğu mineralleri çökeltebilme; doygun olmadığı mineralleriise çözebilme özelliğine sahiptir. Toplam alfa ve beta ile sertlik, iyon ve iz element değerleri içme suyustandartları açısından sular genelde içmeye uygundur. | |
| dc.description.abstract | Ekecik recharge area (ERA) is at a distance of 30 km from the NW of Aksaray. This study aims to investigate 8 springs selected in ERA in terms of water chemistry, isotope, water-rock interaction and drinking properties. Magmatic rocks such as Upper Cretaceous aged gabbro, diorite, granodiorite, granite and alkali feldspar granite were exposed in ERA. Due to their fractured, cracked and altered structures, the rocks in the ERA have the characteristics of limited heterogeneous and anisotropic unconfined aquifer. For this reason, all springs are generally contact type, except the tectically controlled ZC-6. The measurements in situ demonstrated that pH, temperature, specific electrical conductivity (SEC) and discharges of the springwaters were varied between 6.52-7.99, 11.8-16 °C, 95.2-269.8 µS/cm and 0.1-0.42 L/sec, respectively. The hydrochemical facies of springwaters are generally CaHCO3 (I) in rainy and dry periods, and Ca-Na-HCO3 (II) are ZC-1a and 6a in only rainy period in the ERA. Whereas (I) indicates shallow and rapid, (II) shows partial mixing during shallow circulation. All the waters are of meteoric origin according to ? 18O ve ? 2H isotopic values. All the waters are located between Adana and Ankara Meteoric Water Lines (MWL), except ZC-6a and 6b springs recharged from the lowest elevations, which are deviated from Global Meteoric Water Line (GMWL) due to the evaporation. Hydrological ages (year) of the waters were calculated as 8.97 and 20 according to 3H values. Changes in the values of SEC, pH and hydraulic age of the waters were detected in rainy and dry periods due to the groundwater circulation times. According to the saturation indices, the waters are generally saturated with Ca-montmorillonite, illite, kaolinite, K-mica and quartz minerals, which reflects the rock-water interaction along the flow path, and some waters are saturated with calcite, dolomite and aragonite minerals; waters are unsaturated with gypsum, anhydrite and halite minerals. While these waters can precipitate minerals with which they are saturated, they can dissolve minerals with which they are not saturated. While these waters can precipitate minerals with which they are saturated, they can dissolve minerals with which they are not saturated. According to the standards of drinking water, these waters are usually drinkable in terms of their total alpha and beta with hardness, ion and trace element values. | |
| dc.identifier.endpage | 46 | en_US |
| dc.identifier.issn | 1012-0726 | |
| dc.identifier.issn | 1308-2477 | |
| dc.identifier.issue | 134 | en_US |
| dc.identifier.startpage | 37 | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12451/9023 | |
| dc.identifier.volume | - | en_US |
| dc.indekslendigikaynak | TR-Dizin | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | Devlet Su İşler Genel Müdürlüğü | |
| dc.relation.ispartof | DSİ Teknik Bülteni | |
| dc.relation.publicationcategory | Makale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | İçmesuyu Kaynağı | |
| dc.subject | Kaya-su Etkileşimi | |
| dc.subject | İzotop | |
| dc.subject | EBA | |
| dc.subject | Ortaköy | |
| dc.subject | Aksaray | |
| dc.subject | Drinking Water Spring | |
| dc.subject | Rock-water Interaction | |
| dc.subject | Isotope | |
| dc.subject | ERA | |
| dc.title | Ekecik beslenim alanı (Eba)’ndaki içme suyu kaynaklarının hidrojeokimyasal ve izotopik özelliklerinin değerlendirmesi, Ortaköy, Aksaray, Orta Anadolu | |
| dc.type | Article |
