Buhara Hanlığı/Emirliği ordusunda yenileşme hareketi: Serbazî Birlikleri
Yükleniyor...
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
16. asrın başında Batı Türkistan’a hâkim olan Buhara Özbek Hanlığı, kuruluş aşamasında askerî yapılarını şekillendirirken kabile askerlerinin yanı sıra hassa birlikleri de tesis etmiştir. Çehre (çuhra) ve eşik ağası gibi hassa birlikleri oluşturan Özbekler, merkeze doğrudan bağlı bu güçlerle kabilelere karşı güç dengesini de sağlamaya çalışmıştır. Fakat devletin adem-i merkeziyetçi yapısının etkisiyle kabile güçlerinin baskın yapısının engellenememesi, Buhara Özbek Hanlığı’nda, Mangıt hanedanı devrine gelindiğinde ordunun revize edilmesi zorunluluğunu doğurmuştur. Bu noktada Mangıt hanedanı hükümdarı Emir Nasrullah tarafından 1837’de temeli atılan serbazî adlı hassa birlikleri emirliğin ilk modern ordusu olarak dikkat çekmektedir. Serbazî birlikleri emirlikteki iç mücadeleler ile Hive ve Hokand Hanlıkları ile yapılan savaşlarda başarı sağlasa da, birliklerin istenilen düzeyde modernleştirileme-mesi ileriki süreçte Rus işgaline karşı emirliği savunmasız bırakmıştır.
The Bukhara Uzbek Khanate, which dominated West Turkestan at the beginning of the 16th century, established“hassa birlikleri” as well as tribal soldiers while shaping its military structures during its establishment. Uzbeks, who formed sensitive units such as "Çehre (çuhra)" and "eşik ağası", also tried to balance the power against the tribes with these forcesdirectly connected to the center. However, the fact that the dominant structure of the tribal forces could not be prevented due to the decentralized structure of the state caused the necessity of revising the army in the Uzbek Khanate of Bukhara during the reign of the Mangit dynasty. At this point, the military unit named "sarboz", whose foundation was laid by Emir Nasrullah, the ruler of the Mangit dynasty, in 1837, draw attention as the first modern army of the emirate. Although the sarbozes succeeded in the internal struggles in the emirate and the wars with the Khiva and Hokand Khanates, the troops were not modernized at the desired level, and the emirate remained defenseless against the Russian invasion in the future.
The Bukhara Uzbek Khanate, which dominated West Turkestan at the beginning of the 16th century, established“hassa birlikleri” as well as tribal soldiers while shaping its military structures during its establishment. Uzbeks, who formed sensitive units such as "Çehre (çuhra)" and "eşik ağası", also tried to balance the power against the tribes with these forcesdirectly connected to the center. However, the fact that the dominant structure of the tribal forces could not be prevented due to the decentralized structure of the state caused the necessity of revising the army in the Uzbek Khanate of Bukhara during the reign of the Mangit dynasty. At this point, the military unit named "sarboz", whose foundation was laid by Emir Nasrullah, the ruler of the Mangit dynasty, in 1837, draw attention as the first modern army of the emirate. Although the sarbozes succeeded in the internal struggles in the emirate and the wars with the Khiva and Hokand Khanates, the troops were not modernized at the desired level, and the emirate remained defenseless against the Russian invasion in the future.
Açıklama
*Bu çalışma Buhara Hanlığı’nın Askerî Teşkilatı (1500-1868) adlı tez çalışmasından türetilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Türkistan, Buhara Özbek Hanlığı/Emirliği, Serbazîler, Emir Nasrullah, Askerî ıslahat, Turkestan, Bukhara Uzbek Khanate, Sarbozes, Emir Nasrullah, Military Reform
Kaynak
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
22
Sayı
1
