Aksaray İli Hamidiye Alaca Ağzının Şekil Özellikleri Üzerine

Dil sadece yazılı olan bir sistem değildir. Standart dilden konuşma düzeyinde ses ve şekil farklılıkları gösteren yerel konuşmalar da dilin sınırları içerisindedir. Bu farklılıklarla oluşan yapılara Türkolojide genellikle ağız ismi verilmektedir. Bir bölgenin ağız özelliklerinin oluşmasında etnolojik, coğrafî ve tarihî etmenler de önemli bir etkiye sahiptir. Aksaray ili Hamidiye Alaca ağzı da bu özellikleri sebebiyle hem genel dilden hem de Aksaray ağzından farklı özellikler gösteren bir ağızdır. Bu makalenin konusu Hamidiye Alaca ağzının şekil özelliklerini belirlemektir. Bunun için 19. asrın ikinci yarısından itibaren Anadolu’ya göç eden Kırım Tatar Türklerinin yoğun olarak yaşadığı yerleşim yerlerinden biri olan Hamidiye Alaca’dan saha çalışmasıyla 25 kaynak kişiyle görüşülerek yaklaşık 90 sayfalık metinler derlenmiş ve bu metinler çeviri yazı sistemiyle yazıya aktarılmıştır. Böylece son yıllara kadar dışa kapalı bir topluluk özelliği gösteren Hamidiye Alaca’da yaşayan Kırım Tatar Türklerinin ağzının şekil özellikleri tespit edilerek sınıflandırılmıştır.

Language is not just a written system. Local speech, which differs from the standard language in sound and form at the spoken level, also falls within the boundaries of the language. The structures formed by these differences are generally called dialects in Turkology. Ethnological, geographical and historical factors also have an important impact on the formation of the dialectal characteristics of a region. Aksaray province Hamidiye Alaca dialect is a dialect that shows different features from both the general language and Aksaray dialect due to these features. The subject of this article is to determine the morphological features of Hamidiye Alaca dialect. For this purpose, approximately 90 pages of texts were compiled by interviewing 25 informants from Hamidiye Alaca, residential area where Crimean Tatar Turks who migrated to Anatolia from the second half of the 19th century, and these texts were transcribed with the transcription system. Thus, the morphological features of the dialect of Crimean Tatar Turks living in Hamidiye Alaca which has been a closed community until recent years, were identified and classified.