Arap edebiyatında bir ilk: Hüdâ Berakât’ın romanlarında Queer karakterler

Hüdâ Berakât, post modern Arap romanının önde gelen yazarlarındandır. Üslubu, tekniği ve coğrafyasının yabancı olduğu queer karakterlere ilk kez temas eden yazar olması; onu farklı kılmaktadır. Yazar, heteroseksüel olmayan bireylerin geneli için kullanılan queer tanımlaması kapsamında karakterlerinin eşcinsel yönlerine her ne kadar ürkek bir şekilde temas etse de cinsel sorunlarına cesurca eğilmiştir. Queer temanın, popülizmin etkisi altına aldığı bir yazarın kaleminden dökülen ifadelere mi ait olduğu sorusuna cevap arayan bu çalışma ile cinsel problemlerin; yazar tarafından, doğduğu coğrafyanın on yıllardır değişmeyen gerçeği olan savaşların yol açtığı psikolojik bir hastalık olarak görüldüğünü söylemek mümkündür. Booker ödüllü yazar ve eserleri hakkında ülkemizde yeterince çalışma olmadığı, her geçen gün yaygınlık kazanan ve birer küresel tuzak olan queer konuların yazarlara ödüller getirdiği düşünüldüğünde eşcinselliğin bir hastalık olduğunun vurgulanması; çalışmada ele alınan konunun önemini ortaya koymaktadır. Çalışmanın kapsamını ise yazarın queer karakterleri işlediği üç romanı belirlemektedir. İlk romanı Hacerü’d-dahik’te queer tema, kadınsı eğilimleri olan Halil ile sunulmaktadır. Nitekim Halil, romanın sonunda erkeklerin cinsel ilgilerini ifade ettikleri bir karaktere dönüşmektedir. Ehlü’l-hevâ’da ise âşık olduğu kadına kıyan hastalıklı roman kahramanının ikincil kadınsı kimliği, karısına ait erkeksi kimlikle örtüşmektedir. Berîdü’lleyl adlı eserinde ise yazar, bir kadının yaşlanınca tahmin edilemeyecek kadar babasına benzediğine ve bunun sadece fiziksel düzeyde kalmadığına değinmektedir. Nitel araştırma yöntemine uygun olarak metin analizi tekniği kullanılan bu çalışmada Hüdâ Berakât’ın giderek artan bir açıklıkta ele aldığı queer karakterlerin tesadüf olmadığı incelenmiş; savaşın doğurduğu bu temayı yazarın, iç savaş, göç, travma vb. diğer temalar ile harmanladığı, mağduru olduğu savaşlara dair düşüncelerini ve kendi yaşadığı sorunları karakterleri aracılığı ile yansıttığı ortaya konmuştur.

Ḥudā Barakāt is one of the leading postmodern Arab novelists. Her style, technique and the fact that she is the first writer to touch upon issues such as queer characters, which is foreign to her geography, make her different. Queer is a theory accepted today and is a concept used for non-heterosexual individuals in general. The author has used characters that can fall within the scope of this definition. Although she timidly touched upon the homosexual aspects of her characters, she bravely addressed their sexual problems. This study seeks an answer to the question of whether this theme, which has won the author awards, belongs to the expressions of a writer influenced by populism. It is possible to say that the author sees sexual problems as a psychological illness caused by wars, a reality that has not changed for decades in the geography where she was born. The fact that there is no enough on the Booker Prize-winning author and her works in our country reveals the importance of the subject. Issues such as homosexuality which are global traps are becoming widespread day by day bring rewards to writers. Therefore, it is even more important to emphasise that it is a disease. The scope of the study is determined by thethree novels in which the author deals with queer characters. Ḥajar al-Ḍāḥik (The Stone of Laughter), the problem of sexual identity is revealed through Khalil, who has feminine tendencies. At the end of the novel, Khalil turns into a character to whom men express their sexual interests. In Ahl al-Hawā (Disciples of Passion), the secondary feminine identity of the diseased protagonist, who kills the woman he is in love with, overlaps with the masculine identity of his wife. In Barīd al-Layl (Night Mail), the author mentions that an old woman resembles her father in an unpredictable way and that this resemblance does not only remain at the physical level. In this study, text analysis technique was used in accordance with the qualitative research method and it is analysed queer characters, which Ḥudā Barakāt deals with with increasing clarity, is not a coincidence. The author veils this theme caused by the war with other themes and reflects her thoughts on the wars of which she is a victim and her own problems through her characters.