Nedim'in "Köşk Kasidesi"ne Namık Kemal ve Ziya Paşa'nın nazirelerinin Tâhirü'l-Mevlevî tarafından şerhi

Sanat taklitle başlar ve sanatçı taklitle başladığı sanat serüvenine, mevcut numunelerin daha üstününü ortaya koyma gayesiyle devam eder. Bu gaye edebî tür ve gelenekler üzerinde de etkili olmuştur. Bu manada klasik Türk şiirinin oldukça yerleşik geleneklerinden olan tanzir etme veya nazirecilik geleneği yalnızcaedebî bir alışkanlık olması yönüyle değil; edebî bir ıstılah olan ibdâ yani sanatçıların yeni ve güzel bir eser vücuda getirme nedenlerini izah etme yönüyle de önemlidir. Usta şairleri izleyerek bu yolda onlar gibi şiirler yazma gayreti içerisinde olan genç şairler için bir mektep vazifesi gören nazirecilik; kimi zaman zemin şiiri geçmek arzusunda olan şairlerce edebî sahada bir meydan okumaya dönüşmüş, kimi zaman da bir dostluk nişanesi veya saygı ve beğeni ifadesi olarak nazire yazılmıştır.Bu çalışmada,zikredilen gayelerden sonuncusu doğrultusunda Tanzimat dönemi şairlerinden Namık Kemal ile Ziya Paşa'nın, XVIII. yüzyıl divan şairi Nedim'in "köşk kasidesi"ne nazire olarak yazmış oldukları sâkînâme ve bahâriyye türündeki şiirlere Tâhirü'l-Mevlevî'nin yapmış olduğu şerh, yeni yazıya çevrilerek araştırmacıların istifadesine sunulmuştur. Çeviri yazısı yapılan metin Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi Fethi Sezai Türkmen Koleksiyonu 91 numarada kayıtlı olup Tahirü'l-Mevlevî'nin kendi el yazısıyla ve rika hattıyla yazılmıştır. Örnek olmak üzere makalenin sonuna eski harfli metinden iki sayfa alınmıştır.

Art begins with imitation, and an artist takes his beginning with imitating to a higher level of purpose to build on present models. This purpose is also true for literary genres and traditions. Therefore, the well established Turkish tradition of mimic poems or parallel poems is not significant only as a literary practise but also as a means for a poet to explain his ibda, namely his reasons to create a newer and better poem. Mimicking, which served as a school for inspiring poets who wished to compose poems as their masters, turned into a challenge on literary grounds for those who aimed to outrival the original poem. There are also instances where it served as a token of friendship or expression of gratitude or admiration. This study presents researches with a translation in new letters for Tahiru’l Mevlevi’s annotation on Namik Kemal and Ziya Pasha’s parallels in sakiname (poems on drinks, drinking, and drinking councils) and bahariyye (poems celebrating the arrival of spring) types to “the Manor Eulogy” by 18th century court poet Nedim. The translated text is recorded as item 91 in Fethi Sezai Turkmen Collection at Sulaymaniyah Manuscript Library and was written in Tahiru’l Mevlevi’s own handwriting in rika calligraphy. Two pages of the original text in old letters are presented as samples at the end of this article.