XIV. yüzyıl Anadolu düşüncesinde bir iyi(mser)lik felsefesi olarak Âşık Paşa’da aşk felsefesi
Yükleniyor...
Tarih
2016
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Asos Eğitim Bilişim Danışmanlık Limited Şirketi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
İslam düşünce havzasının önemli bir unsuru olarak Selçuklu ve Osmanlı’da üretilen düşüncenin genellikle tasavvuf formu içerisinde ifade edildiği bilinmektedir. Daha çok tasavvufi düşüncenin şekillendirdiği klasik Türk düşüncesinde karşımıza çıkacak temel kavramlardan birisinin aşk olduğunu söylemek mümkündür. Bu anlamda aşk kavramı, Türk düşüncesinin kurucu kavramlarından birisi bile sayılabilir. Zira gerek sûfilerden olsun, gerekse de felâsifeden (filozoflardan) olsun pek çok düşünür, aşk kavramını merkeze alarak bir varlık tasavvuru ortaya koymuştur. Bu çalışmada XIII. yüzyılın son çeyreği ile XIV. yüzyılın ilk evreleri gibi, Anadolu Selçukluları ile Osmanlı Devletinin kesişim anlarına denk gelen zaman aralığında, Anadolu siyasi, dolayısıyla da düşünce tarihinin böylesine önemli bir döneminde yaşayan ve Garibnâme adlı Türk-İslam düşüncesi açısından klasik nitelikte bir düşünce eseri kaleme almış olan Âşık Paşa’nın aşk problemi çerçevesinde varlık ve insanı nasıl ele aldığı tartışılacaktır. Bu çalışma, kullanmış olduğu Âşık mahlasından da anlaşılacağı üzere, düşünce sistemini aşk kavramı etrafında kurgulayan ve bu anlamda bir aşk metafiziği geliştirmiş olan Âşık Paşa’nın, aşk olgusunu, insana dair bir iyimserlik felsefesinin inşası çerçevesinde bir imkan olarak değerlendirdiği varsayımını esas alarak oluşturulmuştur.
It is known that as an important element of Islamic thought basin, the thought was usually described within the form of tasavvuf (mysticism) in Seljuks and Ottomans. It is possible to say that love is one of the basic concepts that we come across in Turkish philosophy which is shaped mostly by sufistic thought. In this sense, the concept of love can even be counted as one of the founder concepts of Turkish thought. Because both sofies and philosophers have revealed an existence envision by placing the concept of love in the center. In this study, we will discuss how Aşık Paşa who wrote a book as Garibname which is an augustan for the Islamic thought, approaches the existence and human, in the circle of the issue of love, during the time period of the last quarter of the XIIIth and first stages of the XIVth century, during the time period runs into the junction point of Anatolian Seljuks and the Ottoman Empire. This work has has been done by grounding on the hypothesis that Aşık Paşa, as understood from his nickname, who fictionalized his thought system around the concept of love and in this sense developed the first metaphysic of love, evaluated the fact of love as an opportunity as part of the construction of philosophy of optimism regarding the human.
It is known that as an important element of Islamic thought basin, the thought was usually described within the form of tasavvuf (mysticism) in Seljuks and Ottomans. It is possible to say that love is one of the basic concepts that we come across in Turkish philosophy which is shaped mostly by sufistic thought. In this sense, the concept of love can even be counted as one of the founder concepts of Turkish thought. Because both sofies and philosophers have revealed an existence envision by placing the concept of love in the center. In this study, we will discuss how Aşık Paşa who wrote a book as Garibname which is an augustan for the Islamic thought, approaches the existence and human, in the circle of the issue of love, during the time period of the last quarter of the XIIIth and first stages of the XIVth century, during the time period runs into the junction point of Anatolian Seljuks and the Ottoman Empire. This work has has been done by grounding on the hypothesis that Aşık Paşa, as understood from his nickname, who fictionalized his thought system around the concept of love and in this sense developed the first metaphysic of love, evaluated the fact of love as an opportunity as part of the construction of philosophy of optimism regarding the human.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Âşık Paşa, Garibnâme, Aşk Felsefesi, İyimserlik Felsefesi, Türk Düşüncesi, Aşık Paşa, Garibname, Philosophy of Love, Optimism Philosophy, Turk Thought
Kaynak
Turkish Studies
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
11
Sayı
2
