Multiple sklerozlu hastalarda ağrı, düşme ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi

Çalışmamızda Multiple Skleroz (MS)’lu hastalarda ağrılı bölgeler, ağrı tipleri, düşme öyküsü, manyetik rezonans görüntüleme (MRG)’detutulan santral sinir sistemi (SSS) bölgeleri ve başlangıç semptomları ilebunların yaşam kalitesiyle olan ilişkilerini değerlendirmeyi amaçladık.GEREÇ VE YÖNTEMLER: Çalışmaya 14 erkek ve 26 kadından oluşan40 MS’li hasta dahil edildi. Yaş, medeni durum, eğitim durumu, meslek,vücut kitle indexi (VKİ), başlangıç semptomu, tanı yaşı, hastalık süresi,hastalık tipi, son bir yıldaki atak sayısı, en son i.v pulse steroid tedavisindensonra geçen süre, MS’ye yönelik ilaçlar, düşme öyküsü, ek hastalıklar, sigara ve alkol kullanımı sorgulandı. Ağrı şiddeti Vizüel Analog Skala (VAS),ağrı tipleri ve ağrılı bölgeler Hasta Ağrı Çizimi Ölçeği (HAÇ), yaşam kalitesi Multiple Skleroz Yaşam Kalitesi Ölçeği-54 (MSYKÖ-54) değerlendirmesinin total, fiziksel, mental, ağrı ile enerji skorları ve dizabilite Kurtzke’nin Genişletilmiş Dizabilite Durum Skalası (GDDS) ile değerlendirildi.BULGULAR: Yaş ortalaması 39,60 ±10,63, GDSS skoru ortalaması3,28±1,65 olan hastaların %52,5'inde düşme öyküsü mevcuttu. MS hastalarının %47,5'inde hiç düşme öyküsü yokken, %10'ununda bir keredüşme ve %42,5'inde iki ya da daha fazla düşme öyküsü vardı. Hastaların%15'i yardımcı cihaz ve/veya ortez kullanıyordu. MS hastalarında en sıkgörülen başlangıç semptomları sırasıyla; görsel (%57,5), duyusal (%35),motor semptomlar (%30) ve denge bozukluğuydu (%10). HastalardaMRG’de en sık tutulan bölgeler sırasıyla; serebrum (%85), servikal spinalkord (%55), torakal spinal kord (%42,5), beyin sapı (%20) ve serebellumdu (%17,5).Alt ekstremite (%52,5), üst ekstremite (%27,5), bel (%15), sırt(%15), boyun (%10) ve baş (%2,5) hastalarımızda en sık görülen ağrılıbölgelerdi. Acıma (%47,5), batma (%27,5), iğnelenme (%15) ve yanma(%7,5) MS’li hastalarda en sık görülen ağrı tipleriydi. MSQoL-54 totalskoru meslek, eğitim durumu, atak sayısı, VAS, düşme öyküsü, alt ekstremite ağrısı ve hastalık tipiyle ilişkili bulundu.SONUÇ: MS’li hastalarda en sık görülen semptomlar akılda tutulmalı vebu semptomların bir ya da bir kaçını bulunduran hastalar MS açısındangözden geçirilmeli ve ilgili bölüme yönlendirilmelidir. MS’li hastalarınüçte ikisinde görülen ağrı, MS’ye spesifik semptomlar, atak sayısı, kasgüçsüzlüğü, denge bozukluğu, eğitim seviyesi düzeltilerek, düşme riskitaşıyan hastalar önceden tespit edilerek ve yorgunluk seviyesini azaltmayla ilgili önlemler alınarak hastaların yaşam kalitesi arttırılabilir.

We aimed to evaluate painfull body regions, pain types, fall history, affected Central Nervous System (CNS) regions in Magnetic Resonance Imaging (MRI), initial symptoms and their relationships with quality of life (QoL) in patients with Multiple Sclerosis (MS). MATERIALS AND METHODS: 14 male and 26 female MS patients were included into the study. Age, marital status, education status, employment, body mass index (BMI), initial symptoms, diagnosis age, duration of the disease, MS type, attack number in last one year, time after the last i.v pulse steroid therapy, MS-specific drugs, fall history, additional diseases, cigarette and alchol consumption were investigated. Pain intensity was evaluated with Visual Analogue Scale (VAS), painfull body regions and pain types were evaluated with Patient Pain Drawing Scale (PPD), QoL was evaluated with Multiple Sclerosis Quality of Life-54 measurement total, physical, mental, pain and energy scores and the disability level was evaluated with Expanded Disability Status Scale (EDSS). RESULTS: The averaged age was 39,60 ±10,63 and the averaged EDSS score was 3,28±1,65 in the patients. %52,5 of the patients have fall history, %42,5 of the patients have only one fall and %10 of the patients have two or more falls history. %15 of the patients were using walking aids. The most seen initial symptoms in MS patients were; visual (%57,5), sensorial (%35), motor symptoms (%30) and balance disorders (%10). The most affected regions in the MRI were; cerebrum (%85), cervical spinal cord (%55), thoracal spinal cord (%42,5), brain stem (%20) and cerebellum (%17,5). Lower extremity (%52,5), upper extremity (%27,5), lower back (%15), dorso (%15), neck (%10) and head (%2,5) were the most frequent painfull regions in the patients. Aching (%47,5), stabbing (%27,5), pins and needles (%15) and burning (%7,5) were the most frequent pain types in the patients. Employment, education status, attack number, VAS score, fall history, lower extremity pain and MS type were related to MSQoL-54 total score. CONCLUSION: The most seen symptoms should be keep in mind and the patients who have these symptoms should be guided to a relevant expert about MS. Pain that was seen in two third of MS patients, attack number, muscle weakness, balance disorder, education level about the disease should be improved; fatigue level should be reduced and the patients who have fall risk should be detected and prevented from falls. So QoL of MS patients may be improved by this reccommendations.