Zemahşerî’nin el-keşşâf isimli tefsirinde takdîm-tehîr meselelerinin illetlendirilmesi: bazı ayet örnekleri üzerinde bir inceleme
| dc.authorid | 0000-0002-4243-0389 | |
| dc.contributor.author | Yıldırım, Esra | |
| dc.date.accessioned | 2024-12-06T13:35:48Z | |
| dc.date.available | 2024-12-06T13:35:48Z | |
| dc.date.issued | 2024 | |
| dc.department | İslami İlimler Fakültesi | |
| dc.description.abstract | İlk dönemlerden itibaren dilsel meseleleri illetleri ile açıklama prensibiyle hareket eden dil alimleri, her ne kadar nahiv ilmi üzerinde yoğunlaşsalar da nahiv ilminin bir uzantısı olarak belâğî meseleleri de illetleri ile açıklamaya özen göstermişlerdir. Kur’an-ı Kerim’in üslubuna son derece dikkat eden müfessirlerin ayetleri açıklarken illetlere dayandıkları bilinen bir husustur. Bu çalışma, takdîm-tehîr meselelerindeki incelikleri ve delaletteki etkilerini anlama ve değerlendirmede önemli bir rol oynayan illetleri, takdîm-tehîr üslubunda yaratıcı ve yenilikçi bir yol izleyen Zemahşerî’nin tefsiri üzerinden analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bu sebeple Zemahşerî’nin tefsirinden örnekler ele alınıp, Zemahşerî’nin bu üslubu ve delaletlerini açıklarken dayandığı illetler incelenmiştir. Bu minvalde öncelikle illet kavramı ve bu kavrama paralel olarak karîne kavramı üzerinde durulmuş ve Kurân-ı Kerîm’de kastedilen manayı belirlerken illetlerin zaruriyyeti açıklanmıştır. Daha sonra Zemahşerî’nin tefsirinde takdîm- tehîrin olduğuna dair zikrettiği açıklamaları yani karînetü’l- manialar ve takdîm-tehîrin maksadını belirlerken kullandığı karîneler yani karînetü'l-muayyineler incelenmiştir. Bu amaç doğrultusunda makalede analitik yöntem takip edilmiştir. Sonuç olarak takdîm-tehîr meseleleri özelinde karînetü’l-manianın, cümlenin ögelerinin birbirlerine göre konumuna binaen aralarındaki ilişki anlamına gelen rütbe olduğu ve Zemahşerî’nin genelde bu karîneleri açıkça zikretmeyip işaretle yetindiği, takdîmin delaletini belirlerken ise siyak ve makama dayandığı ortaya çıkmıştır. Ayrıca takdîmden sonra i’rabı değişmeyen meselelerde takdîmin delaleti olarak ilk kez açıkça ihtisas delaletini zikreden kişi olması dikkat çeken bir husustur. Fakat onun bu çıkarımını kendinden önceki dil otoriteleri ile çelişen değil, bilakis onların verilerine dayalı makam ve siyakı da içine alarak ulaştığı bir sonuç olarak değerlendirmek daha doğru bir yaklaşım olacaktır. | |
| dc.description.abstract | Since the early periods, linguists have acted on the principle of explaining each linguistic issue through its underlying causes. Although they concentrated on the science of Arabic Syntax, they also elaborate on explaining the rhetorical issues with their causes as an extension of Arabic Syntax. It is a known fact that commentators, who pay great attention to the style of the Holy Qur’?n, rely on the causes while explaining the verses. This paper aims to analyze the causes which play an important role in explaining the issues of precence and delay through the commentary of al-Zamakhshar? whom had a creative and innovative way in the style of precence and delay. For this reason, the underlying causes, he relied on to explain the issues of precedence and delay and its intended meaning, have been examined through some examples from al-Zamakhshar?'s commentary. In this context, the concept of cause (?illa) and evidence (qar?na) s and the necessity of the causes to determine the meaning in the Holy Qur’?n are explained. This study also talks about the evidences/indications (al-qar?na al-mu‘ayyina and al-qar?na al-m?ni‘a) that al-Zamakhshar? used them to determine the issues of precence and delay; and for the intended meaning. This study required using analytical methods. And the research concludes that al-qar?na al-m?ni‘a in these issues is the Pre-sumption of Rank. Although al-Zamakhshar? did not mention these explicitly, he suggested it indirectly, and he used contextual and situational proofs to identify the purposes of the precence. It is also no-teworthy that he is the first person to explicitly mention the meaning of specialization as indication of pre-cence. However, it would be more accurate approach to evaluate his inference as a conclusion that he reached by including the context and situation and relying on the data of previous linguists. | |
| dc.description.abstract | ???? ???????? ??????? ??????? ?????? ??? ?????? ??????? ?????? ??? ????? ?????? ??? ??? ?????? ?????? ??????? ???????? ????? ?????? ???????? ????? ????? ????? ?????? ???? ??? ????? ?? ????? ?????? ????????. ????? ??? ??????? ??? ????? ??? ????? ???? ??? ??? ???? ?? ??? ?????? ??????? ???????? ??? ???????? ???? ?? ???? ????? ???????? ???? ???? ????? ????? ?? ????? ??? ???????. ????? ???? ???? ??? ????? ????? ?? ????? ???????? ?????? ????? ???? ????? ????? ????? ?????? ???? ??????? ????????. ????? ???? ??????? ??? ????? ????? ???????? ?????? ????? ?????? ?????? ?? ????? ?????? ?????? ?? ?????? ??????. ?? ?????? ???? ???????? ???? ????? ?????? ??????? ????????- ??? ??????? ???????-? ??? ?????? ????? ???? ????? ??? ??? ?????? ??????? ???????? -?? ??????? ???????- ????????. ?????? ????? ??? ??????? ????? ?????? ????????? ?????? ??? ?? ??????? ??????? ?? ????? ??????? ???????? ?? ??????? ????????? ?? ?????? ?????? ?? ??? ????? ???????? ?????? ?????? ??? ??????? ???????? ????????? ?????? ?????? ???????. ???? ???? ???????? ?? ???????? ?? ??? ??? ???? ?????? ????? ?? ??? ??????? ??? ????????? ??? ?? ??? ????????? ?? ??? ?? ?????? ???????? ?? ????? ?? ????? ?????? ??????? ??????? ??? ?????? ?????? ???????. | |
| dc.identifier.doi | 10.31121/tader.1499894 | |
| dc.identifier.endpage | 559 | en_US |
| dc.identifier.issn | 2587-0882 | |
| dc.identifier.issue | 2 | en_US |
| dc.identifier.startpage | 539 | en_US |
| dc.identifier.uri | https:/dx.doi.org/ 10.31121/tader.1499894 | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12451/12667 | |
| dc.identifier.volume | 8 | en_US |
| dc.indekslendigikaynak | TR-Dizin | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | ALİ KARATAŞ | |
| dc.relation.ispartof | Tefsir Araştırmaları Dergisi | |
| dc.relation.publicationcategory | Makale - Uluslararası Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | Tefsir | |
| dc.subject | Zemahşerî | |
| dc.subject | Takdîm-Tehîr | |
| dc.subject | İllet | |
| dc.subject | Siyâk | |
| dc.subject | Makam | |
| dc.subject | Tafs?r | |
| dc.subject | al-Zamakhshar? | |
| dc.subject | Precedence and Delay | |
| dc.subject | Cause | |
| dc.subject | Context | |
| dc.subject | Situation | |
| dc.title | Zemahşerî’nin el-keşşâf isimli tefsirinde takdîm-tehîr meselelerinin illetlendirilmesi: bazı ayet örnekleri üzerinde bir inceleme | |
| dc.title.alternative | Zamakhshari’s Explanations for Fronting-Restriction İssues in his Exegesis “al-Kashshaf”: A Study on the Examples of Some Verses | |
| dc.title.alternative | ??????? ???????? ?????? ??????? ???????? ?? ?????? ??????: ????? ??? ???? ????? | |
| dc.type | Article |
