Arazi örtüsü değişiminin arazi yüzey sıcaklığına etkisinin uzaktan algılama ve CBS entegrasyonu ile belirlenmesi: Aksaray ili örneği
[ X ]
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Harita Genel Müdürlüğü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
Özelikle son dönemlerde Dünya genelinde arazi örtüsü ve arazi kullanımı (AÖ/AK) pek çok farklı nedenle değişmekte, yeşil alanlar azalmakta diğer taraftan kentsel büyüme, yapılaşma, sanayileşme artmaktadır. AÖ/AK’daki bu değişim arazi yüzey sıcaklığına (AYS) etki etmekte ve yüzey sıcaklık değerlerini arttırmaktadır. Gelişen teknoloji ile birlikte uzaktan algılama yöntemleri AÖ/AK ve AYS değişimlerinin tespit edilmesi ve değerlendirilmesine yönelik çalışmalarda sıklıkla kullanılır hale gelmiştir. Aksaray Türkiye’nin nüfusu hızla artan illerinden bir tanesidir. Bu durum şehirde aynı zamanda yapılaşmanın da hızla artmasına sebep olmaktadır. Bu çalışmada 1990-2018 yılları arasında Aksaray ilinin AÖ/AK’sında meydana gelen değişimin arazi yüzey sıcaklığına olan etkisinin zamansal olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda 1990, 2000, 2006 ve 2018 yıllarına ait CORINE verilerinden yararlanılarak AÖ/AK haritaları oluşturulmuştur. Yine aynı yıllara ait Landsat 5 TM ve Landsat 8 OLI/TIRS uydu verileri kullanılarak AYS değerleri hesaplanıp haritalanmıştır. Landsat uydu görüntülerinden hesaplanan AYS değerlerinin doğruluğunu test etmek amacıyla MODIS MOD11A1 görüntüleri kullanılarak AYS haritaları oluşturulmuş ve iki veri seti arasındaki korelasyon incelenmiştir. Ayrıca şehir merkezinde bulunan ve toprak sıcaklığı ölçümü yapan bir meteoroloji istasyonunun, kullanılan uydu görüntüleri ile aynı gün aldığı toprak sıcaklığı ölçümleri incelenmiş ve karşılaştırma yapılmıştır. Çalışma sonucunda Aksaray ili AÖ/AK’ sında; yapay bölgeler, tarım alanları ve tuz bataklıklarının arttığı, diğer taraftan orman alanları, maki ve otsu alanlar, çıplak alanlar, karasal bataklıklar ve su yapılarının ise azaldığı tespit edilmiştir. AYS verileri ile AÖ/AK verileri ilişkilendirildiğinde sulak alanlar ve orman alanlarındaki sıcaklık değerlerinin; yapay alanlar, çıplak alanlar, maki ve otsu alanlar ile tarım alanlarındaki sıcaklık değerlerine göre belirgin şekilde düşük olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, çalışma alanından rasgele seçilen noktalardaki Landsat ve MODIS uydu verilerinden hesaplanan AYS değerleri karşılaştırılmış ve çok yüksek korelasyon tespit edilmiştir. Landsat uydu görüntülerinden hesaplanan AYS değerleri ile meteoroloji istasyonundan elde edilen sıcaklık değerleri arasında ise ortalama 3,220C, fark olduğu gözlenmiştir.
In recent years, land cover and land use (LC/LU) on the Earth have been changing for many different reasons, while green areas are declining, urban growth, construction, and industrialization are also increasing. This change in LC/LU affects land surface temperature (LST), at the same time increases temperature values. With the developing technology, Remote Sensing provides an opportunity to detect and evaluate the changes in LC/LU and LST. Aksaray is one of the rapidly growing cities in Turkey. This situation also causes the increase in construction rapidly in the city. This study aims to examine temporal changes the effect of the change in LC/LU of Aksaray city on land surface temperature between 1990-2018. In this context, LC/LU maps were created using CORINE data for 1990, 2000, 2006 and 2018. LST values were calculated and mapped using Landsat 5 TM and Landsat 8 OLI/TIRS satellite data for the same years. In order to confirm the accuracy of the LST calculated from the Landsat satellite images, the LST maps were created using MODIS MOD11A1 and the correlation between the two data sets was investigated. In addition, the measurements taken on the same day as the satellite images used by a meteorology station in the city center, which measures soil temperature, were examined and compared. As a result of the study, Aksaray province in LC/LU; artificial regions, agricultural areas and salt marshes have been found to increase, while forest areas, herbaceous areas, bare areas, terrestrial marshes and water structures have decreased. When the LST data are correlated, with LC/LU, the temperature values in wetlands and forest areas are significantly lower than the in artificial areas, bare areas, moors and heathland and natural grassland areas and agricultural areas. In addition, LST values calculated from Landsat and MODIS satellite data were compared in random points cohosed in study area and high correlation was detected. It has been observed that there is a average difference of 3.22 ºC between the LST values calculated from the Landsat satellite images and the temperature values obtained from the meteorology station.
In recent years, land cover and land use (LC/LU) on the Earth have been changing for many different reasons, while green areas are declining, urban growth, construction, and industrialization are also increasing. This change in LC/LU affects land surface temperature (LST), at the same time increases temperature values. With the developing technology, Remote Sensing provides an opportunity to detect and evaluate the changes in LC/LU and LST. Aksaray is one of the rapidly growing cities in Turkey. This situation also causes the increase in construction rapidly in the city. This study aims to examine temporal changes the effect of the change in LC/LU of Aksaray city on land surface temperature between 1990-2018. In this context, LC/LU maps were created using CORINE data for 1990, 2000, 2006 and 2018. LST values were calculated and mapped using Landsat 5 TM and Landsat 8 OLI/TIRS satellite data for the same years. In order to confirm the accuracy of the LST calculated from the Landsat satellite images, the LST maps were created using MODIS MOD11A1 and the correlation between the two data sets was investigated. In addition, the measurements taken on the same day as the satellite images used by a meteorology station in the city center, which measures soil temperature, were examined and compared. As a result of the study, Aksaray province in LC/LU; artificial regions, agricultural areas and salt marshes have been found to increase, while forest areas, herbaceous areas, bare areas, terrestrial marshes and water structures have decreased. When the LST data are correlated, with LC/LU, the temperature values in wetlands and forest areas are significantly lower than the in artificial areas, bare areas, moors and heathland and natural grassland areas and agricultural areas. In addition, LST values calculated from Landsat and MODIS satellite data were compared in random points cohosed in study area and high correlation was detected. It has been observed that there is a average difference of 3.22 ºC between the LST values calculated from the Landsat satellite images and the temperature values obtained from the meteorology station.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Arazi Örtüsü, CBS Entegrasyonu
Kaynak
Harita Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
88
Sayı
167
