Tarihi harç örneklerinin çoklu analitik yöntemler kullanılarak incelenmesi: Tyana Roma Hamamı (Niğde-Kemerhisar) örneği

Tarihi yapıları oluşturan yapı malzemeleri genellikle taş, harçlarla yapılan tuğlalar ve ahşaptan oluşmaktadır. Tarihi yapıların restorasyon çalışmalarında ilksel harç bileşenlerinin oranı çok önemli olduğundan harç örneklerinin kimyasal ve dokusal olarak incelenmesi ve bileşenlerin oranlarının saptanması gerekmektedir. Bu sebeple koruma/onarım çalışmalarında jeolojik kökenli malzemenin özelliklerinin bilinmesi oldukça önemlidir. Bu çalışmada, Tyana Roma Hamamı’na ait yapıların korunması/onarımına yönelik harç özelliklerinin analitik yöntemlerle tespiti amaçlanmıştır. Bu kapsamda pH ve iletkenlik analizi, agregada tane boyutu dağılımı için granülometrik elek analizi, X-Işını Floresans (XRF) analizi, X-Ray Diffraction (XRD) spektroskopisi ve petrografik incelemeler yapılmıştır. Petrografik incelemelerde örnekler içerisinde bağlayıcı, mineraller ve litik bileşenler tespit edilmiştir. Ayrıca yapılan XRD analiz sonuçlarında mineral ve bağlayıcı özelliklerinin petrografik özelliklerle uyumlu olduğu görülmektedir. Örneklerin ana agrega içeriğinin kil/silt malzeme olduğu, iletkenlik ve pH analiz sonuçlarına göre ise harç örneklerinin yüksek derecede toplam tuz içeriklerine sahip, bazik özellikte olduğu tespit edilmiştir. Jeokimyasal analiz sonuçlarında ise örneklerin kireç türünün zayıf hidrolik kireç ile hidrolik kireç özellikte olduğu belirlenmiştir. Elde edilen tüm analiz sonuçları ile Roma Hamamı koruma/onarım çalışmalarında kullanılabilecek veriler üretilmiştir.