Necib Asım (yazıksız)’ın tarihçiliği üzerine bazı tespitler
| dc.contributor.author | Sarıay, Ercimet | |
| dc.date.accessioned | 2025-08-22T11:14:52Z | |
| dc.date.available | 2025-08-22T11:14:52Z | |
| dc.date.issued | 2019 | |
| dc.department | Sabire Yazıcı Fen Edebiyat Fakültesi | |
| dc.description.abstract | Bu çalışmanın amacı, Türk tarihi ve tarihçiliğine önemli katkılar sunan ve Türkçülükfikrinin öncülerinden biri olan Necib Âsım (Yazıksız)’ın, özellikle Türk tarihikonusundaki fikirlerini ve eserlerini ortaya koymaktır. 29 Aralık 1861’de Kilis’tedünyaya gelen Necib Âsım, yaşamı boyunca hiç duraksamadan çalışmış, Türk tarihi,Türk dili ve Türk kültürüne eserleriyle önemli katkılar sağlamış ve 13 Aralık 1935’deİstanbul’da vefat etmiştir. Araştırmada Necib Âsım’ın çok sayıdaki makalesi ilekitapları karşılaştırılmış ve bunların ortak yönleri ve farklılıkları ortaya konulmayaçalışılmıştır. Necib Âsım’ın makale ve kitaplarının büyük bir kısmı OsmanlıTürkçesiyle yazılmıştır. Bunların büyük çoğunluğuna şu ana kadar hemen hemen hiçdeğinilmemiştir. Çalışmada Osmanlı Türkçesiyle yazılmış olan bu makale vekitapların büyük bir kısmı ilk elden kaynak olarak okunmuş ve değerlendirilmiştir.XIX. yüzyılın sonları ile XX. yüzyılın başları, Türk fikir tarihi açısından birlaboratuvar olarak görülebilir. Bu dönemde ortaya çıkan farklı görüşler farklı fikirakımlarını (Osmanlıcılık, İslamcılık, Batıcılık, Türkçülük) doğurmuştur. Bu görüşlerarasındaki tartışmalar, dönemin siyasi, ekonomik ve kültürel değişiminin bir sonucuolarak ortaya çıkmıştır. Türkçülük, zamanla diğer fikir akımlarının önüne geçerek,sosyal, siyasal, ekonomik ve kültürel hayata yön veren bir konuma gelmiştir.Çalışmada, dönemin diğer aydınları kadar üzerinde pek fazla durulmamış olanmütefekkir Necib Âsım’ın tarih konusundaki görüşleri ve eserleri ortaya konmuştur.Öte yandan, Necib Âsım’ın hayatını ele alırken, Bahaî (Veled Çelebi İzbudak)Efendi’nin 1897’de Malumat Mecmuası’nda kaleme aldığı Necib Âsım’la ilgili Teracim-i Ahvâl isimli hacimli makalesinden, yararlanılmıştır. Bunun dışında,Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nden ve Emekli Sandığı’ndan sağlanan kısıtlı birkaçbelge ile bazı araştırma eserlerinden de istifade edilmiştir. | |
| dc.description.abstract | The aim of this study is to present the ideas and works of Necib Âsım (Yazıksız), one of the pioneers of the idea of Turkism, who made significant contributions to Turkish history and historiography. Necib Âsım, who was born in Kilis on 29 December 1861, worked without hesitation during his life, contributed to Turkish history, Turkish language and Turkish culture with his works and passed away on 13 December 1935 in Istanbul. In this research, many articles and books of Necib Âsım were compared and their common aspects and differences were tried to be revealed. Most of Necib Âsım's articles and books are written in Ottoman Turkish. The majority of these have hardly been mentioned until today. In the study, most of these articles and books written in Ottoman Turkish were read and evaluated as first hand sources. End of 19th Century and the beginning of 20th Century can be seen as a laboratory in terms of Turkish history of ideas. Different views that emerged in this period led to different movements of thought. (Ottomanism, Islamism, Westernism, Turkism). The discussions between these views emerged as a result of the political, economic and cultural changes during the period. In the course of time, Turkism has come to a position which directs social, political, economic and cultural life by overhauling the other ideas. In this study, the ideas and works of the thinker Necib Âsım, who have not been emphasized as much as the other intellectuals of the period, about history were presented. On the other hand, while approaching the life of Necib Âsım, the article of Bahaî (Veled Çelebi İzbudak) Efendi named Teracim-i Ahvâl written in Malumat Mecmuası in 1897 was referred to. In addition, a few documents and some research works obtained from Prime Ministry Ottoman Archives and the Pension Fund have been referred to | |
| dc.identifier.endpage | 414 | |
| dc.identifier.issn | 2667-7768 | |
| dc.identifier.issue | 65 | |
| dc.identifier.startpage | 381 | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12451/13865 | |
| dc.identifier.volume | - | |
| dc.indekslendigikaynak | TR-Dizin | |
| dc.institutionauthor | Sarıay, Ercimet | |
| dc.institutionauthorid | 0000-0002-0570-8441 | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | Ankara Üniversitesi | |
| dc.relation.ispartof | Atatürk Yolu Dergisi | |
| dc.relation.publicationcategory | Makale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | Necib Âsım | |
| dc.subject | Tarih | |
| dc.subject | Tarihçilik | |
| dc.subject | Türk Tarihi | |
| dc.subject | Türk Kültürü | |
| dc.subject | Türkçülük | |
| dc.subject | History | |
| dc.subject | Historicism | |
| dc.subject | Turkish History | |
| dc.subject | Turkish Culture | |
| dc.subject | Turkism | |
| dc.title | Necib Asım (yazıksız)’ın tarihçiliği üzerine bazı tespitler | |
| dc.type | Article |
