Selefî din anlayışlarının psiko-sosyal olumsuz yansımaları
Yükleniyor...
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Anadolu İlahiyat Akademisi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu makalenin temel iddiası, Selefî din anlayışlarının psikolojik ve sosyolojik (psiko-sosyal) açıdan birçok olumsuz sonuca yol açtığı, aynı zamanda bu unsurların sadece Selefîlik ve Selefî gruplarla ilgisi olmadığı, dolayısıyla genel olarak çoğu Müslüman birey ve grubun inanç ögeleriyle ilişkili olduğudur. Bu kapsamda makalenin amacı, Selefî düşünceyi karakterize eden birçok farklı özellik olsa da onun din anlayışlarına yönelik geçmiş dönemde ve günümüzde ortaya çıkmış, aynı zamanda gelecekte de gün yüzüne çıkabilecek karşılıklı olarak birbirini etkileyen psiko-sosyal olumsuz özellikleri açığa çıkarmaktır. Makalede interdisiplinler bir yöntem üzerinden araştırma ve değerlendirme yapılmaktadır. Bu çerçevede farklı disiplinlere ait Selefî din anlayışlarının anlaşılmasını sağlayacak temel bilgiler ve tartışma konuları Din Sosyolojisi’nin araştırma alanlarıyla ilişkili bir biçimde ele alınmaktadır. İlk olarak Selefî din anlayışlarının psiko-sosyal açıdan olumsuz sonuçlar doğurabilecek özellikleri ve temel tutumları betimlenmiş, daha sonra bu tutumlar ayrı maddeler hâlinde sıralanarak onların yol açabileceği olumsuz etkiler zincirleme etki çerçevesinde neden-sonuç ilişkisi sunularak açıklanmaya çalışılmıştır. Araştırma neticesinde Selefî din anlayışlarının olumsuz sonuçlar doğurabilecek özelliklerinin şunlar olduğu görülmüştür: 1-Sosyo-kültürel antropolojik yaklaşımın dikkate alınmaması 2-Temel seviyede sabit bir iman ve din anlayışı 3-Zâhirî/literal yaklaşım 4-İman-amel bütünlüğü 5-Aklın dinî konuları kavrayamayacağı 6-Kur’an’ın mahlûk olmaması 7-Dinî metinler üzerinden hayatı inşa etme 8-Asr-ı saâdet dönemiyle sınırlı kalma 9-Dilin kutsanması 10-Tarih ve geleneğe karşı duruş 11-Post/modern sorunlara geçmiş üzerinden çözüm arama 12-Bid’at karşıtlığı 13-Tek hakikatçi söylem 14-Dinî bilginin mutlaklaştırılması 15-Kültürel inşaya karşı duruş 16-Dinî otoriteleri kutsallaştırma 17-Tebliğ misyonu 18-Ümmetçilik anlayışı 19-Dârülharp söylemi 20-Ataerkil dinî söylem 21-Geleneksel eğitim yöntemleri. Bu özellikler ayrıntılı bir şekilde analiz edildiğinde söz konusu yaklaşımların kişi ve grupları birçok yönden olumsuz etkileyebilecek unsurlara sahip olduğu anlaşılmaktadır. Fakat araştırmalarda çoğunlukla radikal/cihatçı Selefî hareketler dikkate alınarak Selefîliğin olumsuz bir yapılanma olarak ele alınması, söz konusu din anlayışlarının İslâm tarihi içerisinde ve günümüzde ne tür ciddi olumsuz sonuçlara yol açtığını ve gelecekte de ne tür sorunları ortaya çıkarabileceğini görmemize engel olmaktadır. Bundan dolayı bu din anlayışlarının inananlar tarafından dikkatle incelenmesi gerekliliği önemli bir sonuç olarak karşımıza çıkmaktadır.
The main claim of this article is that Salafi religious understandings lead to many negative psychological and sociological (psycho-social) consequences. At the same time, these elements are not only related to Salafism and Salafi groups, but also they are generally related to the belief elements of most Muslim individuals and groups. In this context the purpose of article is to reveal the mutually affected psycho-social negative features that have emerged in the past and present and may also come to light in the future, even though there are many different features that characterize Salafi thought. In the article, research and evaluation are made through an interdisciplinary method. In this framework, basic informations and discussion topics that will provide comprehension of Salafi understandings of religion of different disciplines are discussed in relation to the research areas of the Sociology of Religion. Firstly, the characteristics and basic attitudes of Salafi religious conceptions that may have negative psycho-social consequences are described, afterwards these attitudes are listed separately and the negative effects they can cause are explained within successive effect framework by presenting cause-and-effect relationship. As a result of the research, it has been seen that the characteristics of Salafi understandings of religion that may have negative consequences are as follows: 1-Disregard of the socio-cultural anthropological approach 2-A constant understanding of faith and religion at the basic level 3-Apparent/literal approach 4-Unity in faith and actions 5-The thought that reason cannot comprehend religious issues 6-The idea that the Qur'an is not created 7-Constructing daily life through religious texts 8-Being limited to the Golden Age 9-The blessing of the language 10-Standing against history and tradition 11-Looking for the solutions to post/modern problems through past 12-Opposition to bid‘ah (innovation) 13-The only truth discourse 14-Absolutisation of religious knowledge 15-Standing against cultural construction 16-Sanctifying religious authorities 17-Mission of tabligh (reaching out) 18-‘Ummah understanding 19-D?r Al-Harb (abode of war) discourse 20-Patriarchal religious discourse 21-Traditional education methods. When these features are analyzed in detail, it is understood that these approaches have factors that may negatively affect individuals and groups in many ways. However, Salafism is approached mostly as a negative structure by considering radical/jihadist Salafi movements in researches prevent us from seeing what kind of serious negative consequences of these understandings of religion have caused in the history of Islam and today, and what kind of problems they may cause in the future. Therefore, it is an important result that these understandings of religion should be carefully examined by believers.
The main claim of this article is that Salafi religious understandings lead to many negative psychological and sociological (psycho-social) consequences. At the same time, these elements are not only related to Salafism and Salafi groups, but also they are generally related to the belief elements of most Muslim individuals and groups. In this context the purpose of article is to reveal the mutually affected psycho-social negative features that have emerged in the past and present and may also come to light in the future, even though there are many different features that characterize Salafi thought. In the article, research and evaluation are made through an interdisciplinary method. In this framework, basic informations and discussion topics that will provide comprehension of Salafi understandings of religion of different disciplines are discussed in relation to the research areas of the Sociology of Religion. Firstly, the characteristics and basic attitudes of Salafi religious conceptions that may have negative psycho-social consequences are described, afterwards these attitudes are listed separately and the negative effects they can cause are explained within successive effect framework by presenting cause-and-effect relationship. As a result of the research, it has been seen that the characteristics of Salafi understandings of religion that may have negative consequences are as follows: 1-Disregard of the socio-cultural anthropological approach 2-A constant understanding of faith and religion at the basic level 3-Apparent/literal approach 4-Unity in faith and actions 5-The thought that reason cannot comprehend religious issues 6-The idea that the Qur'an is not created 7-Constructing daily life through religious texts 8-Being limited to the Golden Age 9-The blessing of the language 10-Standing against history and tradition 11-Looking for the solutions to post/modern problems through past 12-Opposition to bid‘ah (innovation) 13-The only truth discourse 14-Absolutisation of religious knowledge 15-Standing against cultural construction 16-Sanctifying religious authorities 17-Mission of tabligh (reaching out) 18-‘Ummah understanding 19-D?r Al-Harb (abode of war) discourse 20-Patriarchal religious discourse 21-Traditional education methods. When these features are analyzed in detail, it is understood that these approaches have factors that may negatively affect individuals and groups in many ways. However, Salafism is approached mostly as a negative structure by considering radical/jihadist Salafi movements in researches prevent us from seeing what kind of serious negative consequences of these understandings of religion have caused in the history of Islam and today, and what kind of problems they may cause in the future. Therefore, it is an important result that these understandings of religion should be carefully examined by believers.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Selefî Din Anlayışları, Selefîlik, Selefî Gruplar, Fundamentalizm, Psiko-Sosyal Olumsuz Etkiler, Din Sosyolojisi, Sociology of Religion, Salafi Understandings of Religion, Salafism, Salafi Groups, Fundamentalism, Psycho-Social Negative Consequences
Kaynak
Eskiyeni
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
-
Sayı
44
