Osmanlı Devleti’nde adâletin üstünlüğü (kuruluştan Tanzimat’a)
| dc.contributor.author | Taşdemir, Ayşenur | |
| dc.date.accessioned | 2023-04-27T07:44:16Z | |
| dc.date.available | 2023-04-27T07:44:16Z | |
| dc.date.issued | 2018 | |
| dc.department | Sosyal Bilimler Enstitüsü | |
| dc.description.abstract | “Küfr ile belki amma zulm ile paydâr kalmaz memleket” Doğu siyaset geleneğine göre hükümdarların adâletle davranması devletin kuvvetinin ve hükümdarın otoritesinin devam edebilmesi için çok önemlidir. Oldukça geç bir dönemde yazılmış olmasına rağmen kendi dönemine kadar devam eden geleneği belirtmesi bakımından dikkate değer bir kaynak olan Kâbusnâme' de (yazılışı 1082 H.) hükümdarın askerle, askerin altınla güç bulduğu, altının bayındırlıkla kazanıldığı, bayındırlığın ise adâlet ve insafla yayıldığı belirtilmektedir. Bu gerçek Kutadgu Bilig’de daha açık ifade edilmiştir: ''Memleket tutmak için çok ordu ve asker lazımdır, askeri beslemek için de çok mal ve servete ihtiyaç vardır, bu malı elde etmek için halkın zengin olması gerektir. Halkın zengin olması için de doğru kanunlar konmalıdır". Aynı eserde adâlet ve hukukun önemini vurgulayan birçok beyit göze çarpmaktadır: "Beylik kanun ile ayakta durur"4, "Adil kanunlar koyma ve onları tarafsızlıkla uygulama yoluyladır ki bir hükümdar, uzun süre egemenliğini koruyabilir", "Beylik iyi bir şeydir; fakat daha iyi olan kanundur ve onu doğru uygulamak lazımdır''. Nizâm’ül-Mülk’ün Siyâsetnâme’sinde (ilk üç kısım) hükümdarın görevleri, âsileri cezalandırıp itaat altına sokmak, her hizmet sahibini kendi kifâyetine göre mertebesine getirmek, adil bir şekilde davranarak tebaanın huzurunu sağlamak, köprüler, kanallar yaparak, yeni yerleşim yerleri kurarak memleketi kalkındırmaktır. Hükümdarın ilk vazifelerinden biri haftanın belli günlerinde bizzat halkın şikâyetlerini dinleyip doğrudan doğruya adâleti icra etmektir. | |
| dc.identifier.endpage | 84 | en_US |
| dc.identifier.issue | 5 | en_US |
| dc.identifier.startpage | 82 | en_US |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12451/10569 | |
| dc.identifier.volume | 4 | en_US |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | Aksaray Üniversitesi | |
| dc.relation.ispartof | Genç Kalemler Tarih Araştırmaları Dergisi | |
| dc.relation.publicationcategory | Makale - Ulusal Hakemli Dergi - Başka Kurum Yazarı | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | Osmanlı Devleti | |
| dc.subject | Tanzimat | |
| dc.title | Osmanlı Devleti’nde adâletin üstünlüğü (kuruluştan Tanzimat’a) | |
| dc.type | Article |
