Husniyyat or Hasen Shi'r as an Independent Genre in Classical Turkish Poetry
Yükleniyor...
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İstanbul Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
The word ḥusniyyāt and the phrases uslūb-i ḥasen, naẓm-i ḥasen, shi‘r-i ḥasen and
ṭarz-i ḥasen, which are found in verse and prose classical Turkish literature texts,
are used in a way that refers to a special literary term that is widely known, apart
from their dictionary meanings. However, to my knowledge, no explanation of the
terminological meaning of these expressions can be found in contemporary sources. In
some recent scholarly publications, some determinations regarding the terminological
function of the word ḥusniyyāt were included. However, the compositions uslūb-i
ḥasen, naẓm-i ḥasen, shiʿr-i ḥasen and ṭarz-i ḥasen were not the subject of academic
research. Therefore, it remains unclear whether these expressions, especially the
phrases other than ḥusniyyāt, have a terminological equivalent, and if so, in what
sense they are used. This study aims to determine, through the attestation of the texts
in the canon, whether the words and phrases in question are used for terminological
purposes and, if they are specialised literary terms, what kind of texts they refer to. In
this framework, firstly, more than two hundred works of dīvān, mathnavī, tadhkirah and majmu‘ah in the field were scanned, the relevant attestations were identified, and the meaning of the mentioned phrases in
the context was tried to be determined. As a result of the analyses and evaluations, it was determined that both the word ḥusniyyāt
and other phrases were used as a special literary term denoting poems about beauties and love, as the equivalent of “güzelleme”
in Turkish folk poetry in classical literature
le üslûb-ı hasen, nazm-ı hasen, şi‘r-i hasen ve tarz-ı hasen terkipleri, sözlük anlamlarının dışında, yaygın olarak bilinen özel bir edebiyat teriminden söz eder mahiyette kullanılmıştır. Ancak dönemin çağdaş kaynaklarında mezkûr ibarelerin terimsel anlamlarına yönelik bir açıklama görülememiştir. Modern dönemde ortaya konan bazı bilimsel yayımlarda ise hüsniyyât sözcüğünün terimsel işlevine yönelik bazı tespitlere yer verilmiş, ancak üslûb-ı hasen, nazm-ı hasen, şi‘r-i hasen ve tarz-ı hasen terkipleri akademik araştırmaların konusu edilmemiştir. Hâliyle bu ibarelerin, özellikle hüsniyyât haricindeki terkiplerin, hem terimsel karşılıklarının olup olmadığı hem de böyle bir özellikleri varsa ne anlamda kullanıldıkları meselesi belirsizliğini korumaktadır. Bu makalede söz konusu sözcük ve terkiplerin terimsel amaçla kullanılıp kullanılmadıklarının tespiti ve özel bir edebiyat terimi olmaları hâlinde ne tür metinleri imlediklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu çerçevede öncelikle saha içindeki divan, mesnevi, tezkire ve mecmua cinsinden iki yüzü aşkın eser taranıp ilgili tanıklar belirlenmiş ve mezkûr ibarelerin bağlam içindeki anlamı tespit edilmeye çalışılmıştır. Yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucunda ise hem hüsniyyât sözcüğünün hem de diğer terkiplerin, halk şiirindeki güzellemenin klasik edebiyattaki muadili kabîlinden, güzeller ve aşk konulu şiirleri imleyen özel bir edebiyat terimi olarak kullanıldıkları belirlenmiştir.
le üslûb-ı hasen, nazm-ı hasen, şi‘r-i hasen ve tarz-ı hasen terkipleri, sözlük anlamlarının dışında, yaygın olarak bilinen özel bir edebiyat teriminden söz eder mahiyette kullanılmıştır. Ancak dönemin çağdaş kaynaklarında mezkûr ibarelerin terimsel anlamlarına yönelik bir açıklama görülememiştir. Modern dönemde ortaya konan bazı bilimsel yayımlarda ise hüsniyyât sözcüğünün terimsel işlevine yönelik bazı tespitlere yer verilmiş, ancak üslûb-ı hasen, nazm-ı hasen, şi‘r-i hasen ve tarz-ı hasen terkipleri akademik araştırmaların konusu edilmemiştir. Hâliyle bu ibarelerin, özellikle hüsniyyât haricindeki terkiplerin, hem terimsel karşılıklarının olup olmadığı hem de böyle bir özellikleri varsa ne anlamda kullanıldıkları meselesi belirsizliğini korumaktadır. Bu makalede söz konusu sözcük ve terkiplerin terimsel amaçla kullanılıp kullanılmadıklarının tespiti ve özel bir edebiyat terimi olmaları hâlinde ne tür metinleri imlediklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu çerçevede öncelikle saha içindeki divan, mesnevi, tezkire ve mecmua cinsinden iki yüzü aşkın eser taranıp ilgili tanıklar belirlenmiş ve mezkûr ibarelerin bağlam içindeki anlamı tespit edilmeye çalışılmıştır. Yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucunda ise hem hüsniyyât sözcüğünün hem de diğer terkiplerin, halk şiirindeki güzellemenin klasik edebiyattaki muadili kabîlinden, güzeller ve aşk konulu şiirleri imleyen özel bir edebiyat terimi olarak kullanıldıkları belirlenmiştir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Divan Şiiri, Hüsniyyât, Hasen Şiir, Güzelleme, Classical Turkish Poetry, Husniyyāt, Hasen shi‘r
Kaynak
Journal of Turkish Language and Literature
WoS Q Değeri
Q4
Scopus Q Değeri
Cilt
64
Sayı
3
