Sosyoekonomik ve yaşam tarzı faktörlerinin ruhsal ve davranışsal bozukluklara bağlı ölümler üzerindeki etkisi: bir panel veri analizi

Aras, Yasin

Sosyoekonomik ve yaşam tarzı faktörlerinin ruhsal ve davranışsal bozukluklara bağlı ölümler üzerindeki etkisi: bir panel veri analizi

dc.authorid	0000-0002-5171-7779
dc.contributor.author	Aras, Yasin
dc.date.accessioned	2025-01-13T13:37:34Z
dc.date.available	2025-01-13T13:37:34Z
dc.date.issued	2024
dc.department	Sağlık Bilimleri Fakültesi
dc.description.abstract	Ruhsal ve davranışsal bozukluklar dünya genelinde önde gelen ölüm nedenleri arasında yer almaktadır. Bu bağlamda, bu hastalıkların etkili yönetilmesi için hastalığın risk faktörlerin belirlenmesi hayati önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, OECD ülkelerinde ruhsal ve davranışsal bozuklukların yönetiminde sosyoekonomik ve yaşam tarzı faktörlerinin rolünü belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda, OECD ve Dünya Bankası’ndan veriler elde edilmiştir. Veriler panel veri analizine tabi tutulmuştur. Risk faktörlerinin seçimi için literatür incelemesi yapıldıktan sonra seçilen risk faktörleri EKK (Sıradan En Küçük Kareler) regresyon analizine tabi tutulmuştur. Yapılan EKK regresyon analizi sonucunda GSYH ve okuryazarlık oranının negatif şekilde ve kentsel nüfus oranı, alkol tüketimi ve obezitenin pozitif şekilde ruhsal ve davranışsal bozuklukları etkilediği tespit edilmiştir. Ruhsal ve davranışsal bozuklukların yönetiminde bireylerin stres kaynaklarından uzak durmaları, yeterli gelir elde edebilmeleri, eğitim düzeylerini artırmaları, sağlıklı beslenmeleri ve zararlı alışkanlıklardan kaçınmaları sağlanmalıdır.
dc.description.abstract	Mental and behavioral disorders are among the leading causes of death worldwide. In this context, it is vital to identify the risk factors for effective management of these disorders. The aim of this study is to determine the role of socioeconomic and lifestyle factors in the management of mental and behavioral disorders in OECD countries. For this purpose, data were obtained from the OECD and the World Bank. The data were subjected to a two-stage analysis. The data were subjected to panel data analysis. After reviewing the literature for the selection of risk factors, the selected risk factors were subjected to an Ordinary Least Squares (OLS) regression analysis. As a result of the OLS regression analysis, it was found that GDP and literacy rate effect mental and behavioural disorders negatively and urban population ratio, alcohol consumption and obesity positively. In the management of mental and behavioral disorders, it should be ensured that individuals stay away from stress sources, earn sufficient income, increase their level of education, eat healthy and avoid harmful habits.
dc.identifier.doi	10.61859/hacettepesid.1433329
dc.identifier.endpage	458	en_US
dc.identifier.issn	2148-9041
dc.identifier.issue	3	en_US
dc.identifier.startpage	445	en_US
dc.identifier.uri	https:/dx.doi.org/10.61859/hacettepesid.1433329
dc.identifier.uri	https://hdl.handle.net/20.500.12451/12716
dc.identifier.volume	27	en_US
dc.indekslendigikaynak	TR-Dizin
dc.language.iso	tr
dc.publisher	Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
dc.relation.ispartof	Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi
dc.relation.publicationcategory	Makale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rights	info:eu-repo/semantics/openAccess
dc.subject	Ruhsal Bozukluklar
dc.subject	Davranışsal Bozukluklar
dc.subject	Hastalık Yönetimi
dc.subject	Sosyoekonomik Faktörler
dc.subject	Yaşam Tarzı Faktörleri
dc.subject	Mental Disorders
dc.subject	Behavioral Disorders
dc.subject	Disease Management
dc.subject	Socioeconomic Factors
dc.subject	Lifestyle Factors
dc.title	Sosyoekonomik ve yaşam tarzı faktörlerinin ruhsal ve davranışsal bozukluklara bağlı ölümler üzerindeki etkisi: bir panel veri analizi
dc.title.alternative	The impact of socıoeconomic and lifestyle factors on deaths due to mental and behavioral disorders: a panel data analysis
dc.type	Article