Uluslararası ticari faaliyetler dolayısıyla fikri mülkiyet hakkının ihlali: viyana mal satım sözleşmesi (CISG)

Günümüzde sayıları artmakta olan bütünüyle veyahut parçaları sebebiyle fikri mülkiyet hakkına tabii olan mallar uluslararası ticaretin öznesi halini almıştır. Bu ticari faaliyetlerin sonucunda malların bir ülkeden diğerine girişi, söz konusu mallar üzerinde üçüncü kişilere ait olan fikri mülkiyet haklarının ihlali durumunun ortaya çıkmasına neden olmuştur. Alıcı ve satıcı dışındaki bu üçüncü kişiler, söz konusu fikri mülkiyet haklarının ihlal edildiği iddiasına dayanarak, alıcının almış olduğu malı kullanması veya satmasını engelleyebilme gücüne sahiptir. Fikri mülkiyet ve teknoloji yoğun endüstrilerin giderek önem kazanması dikkate alındığında, alıcının, mal üzerindeki fikri mülkiyet hakkı ihlali durumları nedeniyle, beklediği ticari faydayı sağlayamaması riskinin ciddi boyutta olduğu söylenebilir. Bu çalışma kapsamında fikri mülkiyet haklarının ticari faaliyetler ile nasıl ihlal edilebileceği örneklendirilerek, doğabilecek bu sorunun öneminin vurgulanması amaçlanmaktadır. Önemli uluslararası metinlerden biri olan Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında Birleşmiş Milletler Antlaşması (CISG)’nın ya da uygulamada yaygın kullanımı ile Viyana Satım Sözleşmesi’nin özel olarak düzenlediği mal üzerinde üçüncü kişilere ait fikri mülkiyet hakların varlığında uygulanacak olan madde 42’nin ise hukuki çerçevesi ortaya konularak, nasıl uygulanacağı incelenecektir.

Nowadays, growing number of the goods which are subject to intellectual property rights (IPRs) as a whole or by its components becomes the subject to international commerce. As a result of commercial activities, entrance of the goods into one country to other results in occurrence of infringement of third party IPRs over the goods in question. Those third parties who are not either the seller or the buyer have power to prevent the buyer’s use or resale of the goods bought on the ground that his IPRs have been infringed. When it is considered that IP-derived and technology-derived industries have been gaining importance gradually, it can be said that there is a serious risk of failing to acquire targeted commercial benefits due to the infringements of IPRs over the goods in question. Within the scope of this study, it is aimed to highlight the significance of the problem that may occur by way of providing examples how IPRs can be infringed by commercial activities. The scope of Article 42 which is provided specially to be applied when there are third party IPRs over the goods under the CISG that is one of the important international instruments is analysed and its application is examined.