OECD Ülkelerinin Sağlığın Yaşam Biçimi Belirleyicileri Bakımından TOPSIS Yöntemiyle Karşılaştırılması
| dc.authorid | 0000-0002-5171-7779 | |
| dc.contributor.author | Çilhoroz, Yasin | |
| dc.date.accessioned | 2024-03-26T12:16:31Z | |
| dc.date.available | 2024-03-26T12:16:31Z | |
| dc.date.issued | 2023 | |
| dc.department | Sağlık Bilimleri Fakültesi | |
| dc.description.abstract | Geçmişte toplumların en önemli sağlık sorunu enfeksiyonlara bağlı ortaya çıkan hastalıklardı. Ancak, 20. yüzyılın başlarından itibaren bu hastalıkların yerini önlenebilir nitelikte yaşam biçimine bağlı gelişen hastalıklar almaya başlamıştır. Özellikle kardiyovasküler hastalıklar bunların başında gelmektedir. Bu hastalıklarla mücadele etmek için yaşam biçimi davranışlarının önemi artmaya başlamıştır. Bu anlamda, bu çalışmada OECD ülkelerinin sağlığın yaşam biçimi belirleyicileri bakımından karşılaştırılması amaçlanmıştır. Sağlığın yaşam biçimi belirleyicileri olarak sigara içme, alkol kullanma, fiziksel aktivite yapma ve beslenme kriterleri seçilmiştir. Kriterlere ilişkin veriler OECD, WHO ve OWID veri tabanlarından elde edilmiştir. Veriler 2013-2022 yıllarını kapsamaktadır. Bu doğrultuda çok kriterli karar verme yöntemlerinden TOPSIS yöntemi kullanılmıştır. Böylece ülkelerin belirlenen kriterlere göre göreli sıralaması elde edilmiştir. Gerçekleştirilen analiz sonucunda, pozitif ideal çözüme en yakın olan alternatifin Avusturya olduğu, en uzak alternatifin Kosta Rika olduğu ve Türkiye’nin 38 alternatif arasından 30. sırada olduğu bulunmuştur. Avusturya’nın kriterler bakımından daha iyi durumda olduğu görülmektedir. Bu çalışma sayesinde OECD ülkelerinin objektif bir sıralaması yapılmıştır. Ayrıca, bu çalışmanın hem ülkeler temelinde hem de bireysel temelde sağlığın yaşam biçimi belirleyicilerinin karşılaştırmalı olarak değerlendirileceği gelecekteki çalışmalar için faydalı bir referans olacağı düşünülmektedir. | |
| dc.description.abstract | In the past, the most important health problem of societies was diseases caused by infections. However, since the beginning of the 20th century, these diseases have started to be replaced by preventable lifestyle-related diseases. Cardiovascular diseases in particular are at the forefront of these. The importance of lifestyle behaviors has begun to increase in order to combat these diseases. In this study, it was aimed to compare OECD countries in terms of lifestyle determinants of health. Smoking, alcohol use, physical activity and nutrition criteria were chosen as the lifestyle determinants of health. Data on the criteria were obtained from OECD, WHO, and OWID databases. The data covers the years 2013-2022. In this direction, TOPSIS method, one of the multi-criteria decision making methods, was used. Thus, the relative ranking of the countries according to the determined criteria was obtained. As a result of the analysis, it was found that the closest alternative to the positive ideal solution was Austria, the farthest alternative was Costa Rica, and Turkey was in the 30th place among 38 alternatives. Austria appears to be in a better position in terms of criteria. Thanks to this study, an objective ranking of OECD countries has been made. In addition, it is thought that this study will be a useful reference for future studies that will comparatively evaluate lifestyle determinants of health on both a country basis and an individual basis. | |
| dc.identifier.doi | 10.17065/huniibf.1108553 | |
| dc.identifier.endpage | 250 | en_US |
| dc.identifier.issn | 1301-8752 | |
| dc.identifier.issn | 1309-6338 | |
| dc.identifier.issue | 2 | en_US |
| dc.identifier.startpage | 229 | en_US |
| dc.identifier.uri | https:/dx.doi.org10.17065/huniibf.1108553 | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12451/11556 | |
| dc.identifier.volume | 41 | en_US |
| dc.indekslendigikaynak | TR-Dizin | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | Hacettepe Üniversitesi | |
| dc.relation.ispartof | Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi | |
| dc.relation.publicationcategory | Makale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | Sağlık | |
| dc.subject | Yaşam Biçimi | |
| dc.subject | Çok Kriterli Karar Verme | |
| dc.subject | TOPSIS | |
| dc.subject | OECD | |
| dc.subject | Health | |
| dc.subject | Lifestyle | |
| dc.subject | Multi-criteria decision making | |
| dc.title | OECD Ülkelerinin Sağlığın Yaşam Biçimi Belirleyicileri Bakımından TOPSIS Yöntemiyle Karşılaştırılması | |
| dc.title.alternative | Comparison of OECD Countries by TOPSIS Method in Terms of Lifestyle Determinants of Health | |
| dc.type | Article |
