Selçuklu Devleti Döneminde Horasan'ın önemi
Loading...
Date
2023
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi
Access Rights
info:eu-repo/semantics/openAccess
Abstract
Horasan bölgesi Orta Çağ'da İslâmiyet'in yayıldığı bir coğrafya olarak önem arz etmektedir. Özellikle X. asırdan itibaren Hazar Denizi çevresi ve Mâverâünnehir dolaylarında yaşamakta olan Oğuz/Türkmenlerin İslâmiyet ile tanışmalarının ardından eski Horasan bölgesine doğru yoğun bir göç hareketi başlamıştır. Bu bölgeler o sırada Gazneli Devleti'nin etki sahasında idi. Bir yandan Karahanlılar, Sâmânoğulları (Sâmânîler), diğer yandan Gazneliler ve Selçuklu Devleti'nin kurucusu olan Oğuz Türkmenleri farklı stratejiler izleyerek Horasan bölgesine hâkim olmaya çalışmışlardır. Abbâsîler döneminde İslâm'ın bölgeye gelmesinin ardından Horasan bölgesi içerisinde yer alan Merv, Herat, Nîşâbur gibi şehirler neredeyse Bağdat kadar önemli birer Orta Çağ İslâm kentine dönüşmüşlerdi. Özellikle Büyük Selçuklu Devleti'nin kuruluş sürecinde Horasan bölgesi ekonomik, kültürel ve siyasi açıdan önemli bir ağırlık merkezi hâline geldi. Daha önceden yerleşik hayata geçmiş olan Horasan halkı İslâm'ın gelmesiyle birlikte temelde sosyal bir değişim yaşadı. Horasan bölgesi halkı sosyo-kültürel bakımdan ikinci bir değişim dalgasını Oğuzların (Türkmenlerin) bu bölgeyi ele geçirmesiyle yaşadı. Horasan bölgesinin siyasi açıdan ne derece önemli olduğu, bu bölgeye Çağrı Bey, Alparslan ve Sencer gibi önemli hanedan üyelerinin atanmasından anlaşılmaktadır. Coğra? olarak bakıldığında Nîşâbur başta olmak üzere Merv, Tûs gibi bilim dünyasının önemli şehirlerini bünyesinde bulunduran Horasan bu bakımdan da ayrı bir öneme sahipti. Ekonomik olarak bakıldığında ise İpek Yolu'nun bir kısmının da bu bölgeden geçmesi Horasan'a yine önemli bir nitelik katmıştır.
Khorasan is an important region where Islam spreaded throughout the Middle Ages. A profound movement of migration started to the ancient Khorasan region after Oghuz/Turkmen groups got acquinted with Islam especially starting from the X century. These groups had been living around the Caspian Sea and Transoxiana. These regions were under the the in?uence of the Ghaznavids at that time. On one hand, the Qarakhanids, Samanids, on the other hand, Ghaznavids and Oguz Turkmens, the founders of the Seljukian Empire, tried to dominate the Khorasan region by following different strategies. After Islam came to the region during the Abbasid period, cities such as Bukhara and Samarkand, which are located in the Khorasan region, became important medieval Islamic cities almost as important as Baghdad. Especially during the foundation of the Great Seljuk Empire, the Khorasan region became an important economic, cultural and political center. The people of Khorasan, who had previously settled lifestyle, experienced a fundamental social change with the advent of Islam. The people of the Khorasan region experienced a second wave of socio-cultural change when the Oghuzs (Turkmen) conquered this region. The political importance of the Khorasan region is evident with the appointment of important dynasty members such as Chaghri Beg, Alparslan and Sanjar to this region. Geographically, another important aspect of Khorasan is being home to important cities of the scienti?c world such as Nishabur, Merv and Tus. From an economic point of view, the passage of a part of the Silk Road through this region has again added an important quality to Khorasan.
Khorasan is an important region where Islam spreaded throughout the Middle Ages. A profound movement of migration started to the ancient Khorasan region after Oghuz/Turkmen groups got acquinted with Islam especially starting from the X century. These groups had been living around the Caspian Sea and Transoxiana. These regions were under the the in?uence of the Ghaznavids at that time. On one hand, the Qarakhanids, Samanids, on the other hand, Ghaznavids and Oguz Turkmens, the founders of the Seljukian Empire, tried to dominate the Khorasan region by following different strategies. After Islam came to the region during the Abbasid period, cities such as Bukhara and Samarkand, which are located in the Khorasan region, became important medieval Islamic cities almost as important as Baghdad. Especially during the foundation of the Great Seljuk Empire, the Khorasan region became an important economic, cultural and political center. The people of Khorasan, who had previously settled lifestyle, experienced a fundamental social change with the advent of Islam. The people of the Khorasan region experienced a second wave of socio-cultural change when the Oghuzs (Turkmen) conquered this region. The political importance of the Khorasan region is evident with the appointment of important dynasty members such as Chaghri Beg, Alparslan and Sanjar to this region. Geographically, another important aspect of Khorasan is being home to important cities of the scienti?c world such as Nishabur, Merv and Tus. From an economic point of view, the passage of a part of the Silk Road through this region has again added an important quality to Khorasan.
Description
Keywords
Horasan, Selçuklular, Oğuz, Türkmenler, Orta Çağ, Nîşâbur, Merv, Khorasan, Seljuks, Oghuz, Turkmens, Middle Age, Nishapur, Merv
Journal or Series
Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi
WoS Q Value
Scopus Q Value
Volume
63
Issue
1
