9-17. yüzyıl kaynaklarına göre Hazar Denizi çevresinde neft (petrol) üretimi ve ticareti
Yükleniyor...
Tarih
2012
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
History Studies
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/closedAccess
Özet
Modern dönemlerin vazgeçilmez enerji kaynaklarından olan petrol ürünleri, aslında insanlığın binlerce yıldır istifade ettiği kaynaklar arasında yer alır. Ortadoğu'da, özellikle Mezopotamya bölgesinde, hidrokarbon kaynaklarının kullanıldığına ilişkin veriler Neolitik devirden bile önceki dönemlere aittir. Hazar Denizi çevresindeki petrolün varlığı da Mezopotamya gibi Milat'tan önceki asırlardan itibaren bilinmektedir. Dünya'da bir benzeri olmayan Hazar'ın deniz ya da göl olduğu hususundaki tartışmalar bölgedeki petrolün tarihi kadar eskidir. Grek coğrafyacılarının yanı sıra Mesudî ve Kâtip Çelebi gibi İslam yazarlarının eserlerinde Hazar'ın bu hususu tartışılmıştır. Özellikleri yüzyıllardır tartışılan Hazar'ın önemli bir hususu ise sahip olduğu enerji kaynaklarıdır. Grek ve Alban kaynakları ve 9. yüzyıldan itibaren İslam kaynaklarında Hazar Denizi'nin batı sahillerinde neft adı verilen petrolün yaygın olarak kullanıldığı ve ticaretinin yapıldığına ilişkin veriler mevcuttur. Bu araştırmada Belazûrî (9. yüzyıl), Mesudî (10. yüzyıl), İstahrî (10. yüzyıl), Ebu Dülef (10. yüzyıl), İbn Havkal (10. yüzyıl), Cüveynî (13. yüzyıl), Yakut el-Hamevî (14. yüzyıl), Hamdullah Kazvinî (14. Yüzyıl), Evliya Çelebi (17. yüzyıl), Kâtip Çelebi (17. yüzyıl) gibi İslam dünyasında yaşamış müelliflerin eserlerine ilaveten Marco Polo (13. yüzyıl), Josaphat Barbaro (15. yüzyıl), Anthony Jenkinson (16. yüzyıl) gibi Avrupalı seyyahların eserlerindeki Hazar çevresindeki neft üretimi ve ticaretine ilişkin kayıtlar incelenerek bu sahadaki enerji kaynaklarının tarihî önemine dikkat çekilmiştir.
Petroleum products, which are one of the irrevocable energy resources of modern times, are actually among the resources that humanity has been benefiting for thousands of years. The data related to use of hydrocarbon resources especially in the Middle East, in Mesopotamia, belong to the ages even before the Neolithic age. Just like Mesopotamia, the existence of petroleum around the Caspian Sea is known as from the centuries Before Christ. Islamic writers, such as Mesudî and Kâtip Celebi. The oil-rich sources of the Baku coast took place in the historical sources as much as the geographical features of the Caspian. Along with the Greek and Alban sources there is information in the Islamic sources beginning from the 9th century related to the wide use and trading of petrol called "neft" in the Caspian region. In this research, besides the works of the Islamic writers, such as Belazûrî (9th century), Mesudî (10thcentury), İstahrî (10th century), Ebu Dülef (10th century), İbn Havkal (10th century), Cüveynî (13th century), Yakut el-Hamevî (14th century), Hamdullah Kazvinî (14th century), Evliya Celebi (17th century), Kâtip Çelebi (17thcentury), the records related to naphtha production around the Caspian Sea in the works of European travelers, such as Marco Polo (13th century), Josaphat Barbaro (15th century), Anthony Jenkinson (16th century), have been analyzed and the historical importance of the energy resources in the Caspian basin has been pointed out
Petroleum products, which are one of the irrevocable energy resources of modern times, are actually among the resources that humanity has been benefiting for thousands of years. The data related to use of hydrocarbon resources especially in the Middle East, in Mesopotamia, belong to the ages even before the Neolithic age. Just like Mesopotamia, the existence of petroleum around the Caspian Sea is known as from the centuries Before Christ. Islamic writers, such as Mesudî and Kâtip Celebi. The oil-rich sources of the Baku coast took place in the historical sources as much as the geographical features of the Caspian. Along with the Greek and Alban sources there is information in the Islamic sources beginning from the 9th century related to the wide use and trading of petrol called "neft" in the Caspian region. In this research, besides the works of the Islamic writers, such as Belazûrî (9th century), Mesudî (10thcentury), İstahrî (10th century), Ebu Dülef (10th century), İbn Havkal (10th century), Cüveynî (13th century), Yakut el-Hamevî (14th century), Hamdullah Kazvinî (14th century), Evliya Celebi (17th century), Kâtip Çelebi (17thcentury), the records related to naphtha production around the Caspian Sea in the works of European travelers, such as Marco Polo (13th century), Josaphat Barbaro (15th century), Anthony Jenkinson (16th century), have been analyzed and the historical importance of the energy resources in the Caspian basin has been pointed out
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Hazar Denizi, Bakü, Neft, Petrol, Ticaret, Caspian Sea, Baku, Naphtha, Petroleum, Trade
Kaynak
History Studies
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
-
Sayı
Özel sayı
