Klasik türk şiirinde Kirmân şehri ve onunla ilgili farisî bir mecâz-ı örfî: Zîre Be-Kirmân
| dc.contributor.author | İpek, Abdulmuttalip | |
| dc.date.accessioned | 2025-08-26T13:32:00Z | |
| dc.date.available | 2025-08-26T13:32:00Z | |
| dc.date.issued | 2019 | |
| dc.department | Sabire Yazıcı Fen Edebiyat Fakültesi | |
| dc.description.abstract | Klasik Türk şiirini besleyen malzeme oldukça fazladır ve çeşitlilik arz eder. Söz konusu malzemenin bu denli çeşitlilik arz etmesinde ise Osmanlının siyaset arenasında çok geniş topraklara sahip olması kadar Türklerin İslam dinini kabul etmelerinin de etkili olduğu şüphesizdir. Bu bakımdan Osmanlı şiiri, bir taraftan Osmanlının hâkim olduğu coğrafyanın getirdiği unsurlardan, öte taraftan ise İslam medeniyetinin sunduğu malzemeden beslenmiştir. En yaygın adlandırma ile“divan şiiri” olarak anılan; tarihsel olarak ise XIII. yüzyıldan başlayarak XIX. yüzyıla kadar yaklaşık altı asrı müştemil edebî dönem göz önünde bulundurulduğunda, hemen öncesindeki beylikler dönemi ile Osmanlı bürokrasisinin ilk dönemlerinde Arapça ve Farsçaya karşılık, Türkçenin bir şiir dili olarak işlenip geliştirildiğine şahit olmaktayız. XVI. ve XVII. yüzyıldan itibaren ise Şeyhî, Ahmed-iDâ’î, Ahmedî gibi Germiyanlı şairlerin şiir dili, Fars şiirinin tesirlerine daha açık hale gelmiştir. Bununla birlikte İranî gelenekten tevarüs eden pek çok husus, Türklerin İslamiyet öncesi dönemine ait olup bu gelenek mazmun, hayal dünyası ve şiir anlayışı bakımından her zaman klasik Türk şiiri üzerinde etkili olmuştur.Bu makalede de bir İran şehri olan Kirman ve onun klasik Türk şiirindeki kullanımları ile yine bu şehir dolayısıyla Türk şiirinde kullanılmış Farisî bir mecaz olan “zîre be-Kirmân” tabiri, örnek beyitlerden hareketle ve kronoloji göz önünde bulundurularak incelenmeye çalışılacaktır. | |
| dc.description.abstract | Classical Turkish poetry feeds from a great deal of various materials. Such variety exists because the Ottoman Empire ruled vast territories and it was no doubt effected from the Turks’ conversion into Islam. In this respect, the Ottoman period was inspired from the elements in the geography ruled by them and the material offered by the Islamic civilization. We can define a period known as “dewan poetry” which historically spans six hundred years from 13th century to 19th century, with the period of seigneuries as its predecessor early periods of Ottoman bureaucracy when Turkish was developed into the poetic language through blending with Arabic and Persian. The language used by Germiani poets such as Seyhi, Ahmed-i Da’i, and Ahmedi became rather open to Persian influence since 16th and 17th centuries. Additionally, many elements that were inherited from Iranian tradition belonged to the Turks before the acceptance of Islam, and this tradition consistently effected classical Turkish poetry in terms of poetic themes, imagination, and poetic concepts. This article aims to analyse the use of Kirman, an Iranian city, in classical Turkish poetry and the statement “zire be-Kirman”, which is a Persian metaphor based on the aforementioned city, in exemplary stanzas based on a chronological approach. | |
| dc.identifier.endpage | 127 | |
| dc.identifier.issn | 2458-9071 | |
| dc.identifier.issue | 46 | |
| dc.identifier.startpage | 111 | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12451/13886 | |
| dc.identifier.volume | - | |
| dc.indekslendigikaynak | TR-Dizin | |
| dc.institutionauthor | İpek, Abdulmuttalip | |
| dc.institutionauthorid | 0000-0002-6437-439X | |
| dc.publisher | Selçuk Üniversitesi | |
| dc.relation.ispartof | Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi | |
| dc.relation.publicationcategory | Makale - Uluslararası Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | Klasik Türk Şiiri | |
| dc.subject | Kirmân | |
| dc.subject | mecaz | |
| dc.subject | Fars Şiiri | |
| dc.subject | Mazmun | |
| dc.subject | Zîre be-Kirmân | |
| dc.subject | Classical Turkish Poetry | |
| dc.subject | Kirman | |
| dc.subject | Metaphor | |
| dc.subject | Persian Poetry | |
| dc.subject | Denotation | |
| dc.subject | Zire be-Kirman | |
| dc.title | Klasik türk şiirinde Kirmân şehri ve onunla ilgili farisî bir mecâz-ı örfî: Zîre Be-Kirmân | |
| dc.type | Article |
