Medya profesyonellerinin gözünden yapay zekâ gazeteciliği ve Türkiye'deki uygulamalar üzerine nitel bir analiz

Bilgisayar teknolojileri ve yapay zekâ (YZ), hemen her disiplin ve araştırma alanında köklü değişimlere neden olmaktadır. Medya endüstrisi, yapay zekânın oluşturduğu değişim dalgasından büyük ölçüde etkilenmektedir. Yapay zekâ araçları, 2010'lardan itibaren haber üretim sürecinin önemli bir parçası haline gelmiştir. Bu nedenle çalışmada, Türkiye'de gazetecilik alanında yapay zekâ kullanımının medya profesyonellerinin gözünden incelenmesi amaçlanmaktadır. Nitel desenli araştırmada, yarı yapılandırılmış mülakatlar aracılığıyla medya profesyonellerinin Türkiye'de gazetecilik alanındaki yapay zekâ uygulamalarına ilişkin görüşleri mercek altına alınmıştır. 13 gazeteciyle yapılan görüşmeler sonucunda, geleneksel medyada yayın yapan gazetecilerin, yapay zekâya karşı güvensizlik içinde olduğu tespit edilmiştir. Görüşmeciler, haberin yapay zekâ tarafından otomatik üretilmesi sonucu özgünlüğün ortadan kalkacağı ve haber içeriklerinin kalitesinde düşüş yaşanacağı endişesi taşımaktadır. Araştırmaya katılan medya profesyonelleri, YZ'nin haber üretim sürecine dahil edilmesiyle istihdam sorunlarının yaşanabileceğine dikkat çekerken, gazeteciliğin ise yok olmayacağı, bir meslek olarak her zaman devam edeceği ve muhabirliğin asla ölmeyeceğini savunmaktadır. YZ haberciliği ile prompt editörlüğü, yapay zekâ editörlüğü, yapay zekâ sorumlusu, yapay zekâdan sorumlu müdür, yapay zekâ eşik bekçisi gibi yeni birimlerin ortaya çıkacağı öngörülmektedir. Araştırmada görüşmecilerin önemli bir bölümü iletişim fakültelerinde yapay zekâ eğitimlerine ağırlık verilmesi gerektiğine vurgu yapmaktadır.

Computer technologies and artificial intelligence (AI) are driving profound changes in nearly every discipline and field of research. The media industry has also been significantly impacted by the transformative wave brought about by AI. Since the 2010s, AI tools have become an essential part of the news production process. Accordingly, this study aims to examine the use of AI in journalism in Türkiye from the perspective of media professionals. Using a qualitative research design, the opinions of media professionals on AI applications in journalism in Türkiye were analyzed through semi-structured interviews. Some findings from the research include the following: A lack of trust in AI was observed among journalists working in traditional media. Participants expressed concerns that the automatic production of news by AI could undermine originality, reduce the quality of news content, and lead to violations of media ethics. While participants indicated that integrating AI into news production processes might result in employment issues, they emphasized that journalism as a profession would never cease to exist and that reporting would always remain vital. It was also predicted that the integration of AI would lead to the emergence of new roles such as prompt editors, AI editors, AI supervisors, AI managers, and AI gatekeepers. A significant number of participants highlighted the importance of incorporating AI tool training into communication faculties.