Konya ilinde ayçiçeği üretimine uygun alanların coğrafi bilgi sistemleri (CBS) ve çok kriterli karar verme (ÇKKV) analizleri ile belirlenmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Aksaray Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Gelişen teknoloji ve hızlı nüfus artışı doğal kaynakların bilinçsizce kullanılmasına sebep olmuştur. Bunun sonucu olarak kaynakların gelecek nesillere aktarılabilmesi için etkin bir şekilde kullanılması ve yönetilmesi ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Arazi insan faaliyetlerinde çok çeşitli kullanım alanlarına sahip olan kıt bir kaynaktır. Arazinin en önemli kullanım alanlarından biri tarımdır. Çünkü tarım arazileri sayesinde canlıların temel besin ihtiyacı karşılanmaktadır. Dünyada giderek azalan tarım arazilerinde, bilinçsiz tarımı önlemek adına tarımda sürdürülebilirlik ilkesi ortaya konulmuştur. Sürdürülebilir tarımın başarıya ulaşmasında, ürünlerin bölgesel uygunluk analizi verimin arttırılması açısından önem arz etmektedir. Uygunluk analizi birden çok kriter içerdiğinden Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) analizlerini kapsayan kompleks bir işlem sürecidir. Bu çalışmada Konya ilinde Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) ile Bulanık Analitik Hiyerarşi Yöntemi (BAHP) entegrasyonu sonucunda ayçiçeği yetiştiriciliğinin bölgesel uygunluğunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda; BAHP ile kriterlerin ağırlıklarının belirlenmesi, bu kriterlerin ortak bir koordinat sisteminde CBS ortamına aktarılması ve analizlerinin yapılması sonucunda ayçiçeği yetiştiriciliği için en uygun alanlar belirlenmiştir. En uygun alanların belirlenmesi amacıyla meteorolojik, topografik, toprak, altyapı ve ekonomi kriterlerden faydalanılmıştır. Parametrelerin ağırlıklandırılmasında uzman görüşlerine başvurulmuş ve üretilen uygunluk haritası, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)'nün arazi uygunluk sınıflandırmasına göre 5 kategoriye ayrılmıştır. Çalışma alanının uygunluk haritasında ayçiçeği üretimine çok uygun olan alanlar, çalışma alanının sadece %14.57'sini ve çok düşük uygun alanlar çalışma alanının %24.02'sini oluşturmaktadır.
Developing technology and rapid population growth have led to the unconscious use of natural resources. As a result of that, the need for effective use and management of resources has emerged in order to transfer them to future generations. Land is a scarce resource that has many usage areas in human activities. One of the most important usage area of the land is agriculture. For as much as the basic nutritional needs of living things are met thanks to agricultural lands. In order to prevent unconscious agriculture in the decreasing agricultural lands in the world, the principle of sustainability in agriculture has been put forward. In the success of sustainable agriculture, the regional suitability analysis of the products is important in terms of increasing the yield. Regional suitability analysis includes multiple criteria, so it is a complex process of transactions involving Multi-Criteria Decision Making analyses. In this study, it is aimed to determine the regional suitability of sunflower cultivation as a result of the integration of Geographic Information System and Fuzzy Analytical Hierarchy Method in Konya province. Accordingly; as a result of determining the weights of the criteria with FAHP, transferring these criteria to the GIS environment in a common coordinate system and performing the analysis, the most suitable areas for sunflower cultivation were determined. In order to determine the most suitable areas, meteorological, topographic, soil, infrastructure and economic criteria were used. Expert opinions were consulted for the weighting of the parameters and the produced suitability map was divided into 5 categories according to the land suitability classification of the United Nations Food and Agriculture Organization (FAO). In the suitability map of the study area, areas that are very suitable for sunflower production constitute only 14.57% of the study area and very low suitable areas constitute 24.02% of the study area.
Developing technology and rapid population growth have led to the unconscious use of natural resources. As a result of that, the need for effective use and management of resources has emerged in order to transfer them to future generations. Land is a scarce resource that has many usage areas in human activities. One of the most important usage area of the land is agriculture. For as much as the basic nutritional needs of living things are met thanks to agricultural lands. In order to prevent unconscious agriculture in the decreasing agricultural lands in the world, the principle of sustainability in agriculture has been put forward. In the success of sustainable agriculture, the regional suitability analysis of the products is important in terms of increasing the yield. Regional suitability analysis includes multiple criteria, so it is a complex process of transactions involving Multi-Criteria Decision Making analyses. In this study, it is aimed to determine the regional suitability of sunflower cultivation as a result of the integration of Geographic Information System and Fuzzy Analytical Hierarchy Method in Konya province. Accordingly; as a result of determining the weights of the criteria with FAHP, transferring these criteria to the GIS environment in a common coordinate system and performing the analysis, the most suitable areas for sunflower cultivation were determined. In order to determine the most suitable areas, meteorological, topographic, soil, infrastructure and economic criteria were used. Expert opinions were consulted for the weighting of the parameters and the produced suitability map was divided into 5 categories according to the land suitability classification of the United Nations Food and Agriculture Organization (FAO). In the suitability map of the study area, areas that are very suitable for sunflower production constitute only 14.57% of the study area and very low suitable areas constitute 24.02% of the study area.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Coğrafi Bilgi Sistemleri, Çok Kriterli Karar Verme, Bulanık Analitik Hiyerarşi Yöntemi, Sürdürülebilir Tarım, Ayçiçeği, Geographic Information Systems, Multi-Criteria Decision Making, Fuzzy Analytical Hierarchy Method, Sustainable Agriculture, Sunflower
