Güneş enerji santralleri taşıyıcı sistemlerine kar yükleri etkisi
| dc.contributor.author | Ülgen, Muharrem | |
| dc.date.accessioned | 2025-09-10T06:43:27Z | |
| dc.date.available | 2025-09-10T06:43:27Z | |
| dc.date.issued | 2025 | |
| dc.date.submitted | 12/06/2025 | |
| dc.department | Fen Bilimler Enstitüsü | |
| dc.description.abstract | Enerji, genel anlamda toplumların yaşam standardını belirlemenin yanı sıra, küresel düzeydeki ekonomik ve politik güçlerini ortaya koyan temel faktörlerden biri hâline gelmiştir. Bu bağlamda, enerji ihtiyacını çevresel sürdürülebilirlik ilkeleri doğrultusunda karşılamayı hedefleyen toplumlar, fosil yakıtlar (doğalgaz, petrol ve kömür) ile elde edilen enerjiye alternatif oluşturabilecek yenilenebilir enerji teknolojilerini geliştirmeye yönelmektedir. Güneş enerjisi teknolojileri, fosil yakıtların neden olduğu sera gazı emisyonlarını ve ekosistem üzerindeki olumsuz etkileri en aza indirerek sürdürülebilir enerji sistemlerinin geliştirilmesinde önemli bir rol üstlenmektedir. Bu nedenle güneş enerji kaynaklı elektrik üretim teknolojilerle ilgili çalışmaların sayısı oldukça artmaktadır. Bu çalışmada ise Türkiye'nin güneş enerjisinden faydalanma potansiyeli değerlendirilmiş; güneş enerjisi kaynaklı elektrik üretim miktarı ile Güneş Enerji Santrali (GES) kurulu gücünün oranı araştırılmıştır. Arazi tipi GES tesislerine ait taşıyıcı sistemlerin yapısal dayanımı üzerinde etkili olabilecek kar yükü ele alınmıştır. Bu kapsamda, zemin kar yükünün doğru belirlenememesi, yapısal tasarım eksiklikleri, malzeme ve işçilik hataları, taşıyıcı sistemin zeminle olan etkileşiminden kaynaklanan problemler ile bakım ve temizlik yetersizlikleri gibi kar yüküne bağlı hasar nedenleri incelenmiştir. GES'lerin tasarım sürecinde kar yükü hesabında kullanılabilecek standartlar olan TS 498-1997, TS 498-2021, TS EN 1991-1-3, ASCE 7-22 ve NBCC 2020 standartlarının hesaplama yöntemleri karşılaştırılmış; bu standartlara göre hesaplanan kar yükü değerlerinin birbirinden önemli ölçüde farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Örnek bir arazi tipi GES tesisinin hafif çelik taşıyıcı sistemi üzerinde, söz konusu standartlardan elde edilen kar yüklerinin yapısal etkileri değerlendirilmiştir. Her standart için farklı tasarım senaryolarında, SAP2000 programı kullanılarak yapılan statik analizlerden elde edilen aşık, kiriş ve kolon kapasite oranları karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırmalar sonucunda, farklı standartlara göre yapılan tasarımların önemli farklılıklar gösterebileceği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, eğim ve rüzgâra maruz kalma gibi parametrelerin, arazi tipi GES'lerin tasarımını önemli ölçüde etkilediği görülmüştür. Arazi tipi GES'lerin tasarımında, arazinin rüzgâra maruz kalmasının yanı sıra, taşıyıcı sistem sehpalarının rüzgâra karşı korunmuş olması da belirleyici bir kıstas olarak öne çıkmaktadır. | |
| dc.description.abstract | Energy has become one of the fundamental factors that determine the living standards of societies, as well as their economic and political power at the global level. In this context, societies aiming to meet their energy needs in line with the principles of environmental sustainability are turning to developing renewable energy technologies Solar energy technologies play an important role in the development of sustainable energy systems by minimizing greenhouse gas emissions and negative effects on the ecosystem caused by fossil fuels. For this reason, the number of studies on solar energy-based electricity generation technologies is increasing considerably. In this study, Turkey's potential to benefit from solar energy is evaluated; the ratio of solar energy-based electricity production and the installed power of the solar power plant is investigated. The snow load that may affect the structural strength of the load-bearing systems of ground-mounted solar power plants has been discussed. In this context, the causes of damage due to snow load such as incorrect determination of ground snow load, structural design deficiencies, material and workmanship errors, problems between the carrier system and the ground, and maintenance and cleaning deficiencies are examined. The calculation methods of the standards TS 498-1997, TS 498-2021, TS EN 1991-1-3, ASCE 7-22 and NBCC 2020, that can be used in snow load calculations are compared; and it was determined that the snow load values calculated according to these standards are different significantly. The structural effects of snow loads obtained from the standards in question are evaluated on the example ground-mounted solar power plant. For each standard, the purlin, beam and column capacity ratios obtained from static analyses using the SAP2000 program are compared in different design scenarios. As a result of these comparisons, it is concluded that designs made according to different standards may show significant differences. In addition, it has been observed that parameters such as the slope and the exposure to wind significantly affect the design of ground-mounted solar power plant. | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12451/14264 | |
| dc.identifier.yoktezid | 951758 | |
| dc.institutionauthor | Ülgen, Muharrem | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | Aksaray Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü | |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | Enerji | |
| dc.subject | Fotovoltaik Panel | |
| dc.subject | Güneş Enerjisi | |
| dc.subject | Güneş Enerji Santrali | |
| dc.subject | Kar Yükü | |
| dc.subject | Energy | |
| dc.subject | Photovoltaic Panel | |
| dc.subject | Solar Energy | |
| dc.subject | Solar Power Plant | |
| dc.subject | Snow Load | |
| dc.title | Güneş enerji santralleri taşıyıcı sistemlerine kar yükleri etkisi | |
| dc.title.alternative | Effect of snow loads on structural systems of solar power plants | |
| dc.type | Master Thesis |
