Muhtasaru İhtilâfi’l-‘Ulemâ, Ebû Ca’fer et-Tahâvî
Yükleniyor...
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Aksaray Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Ebû Ca‘fer et-Tahâvî’nin (ö. 321/933), fıkha dair ilk kaleme aldığı İ?tilâfü’l-‘ulemâ adlı eseri günümüze kadar gelmiş olmakla birlikte eserin 130 cüz olduğu bildirilmektedir. Daha sonra İmam Kerhî’nin (ö. 340/952) önemli talebelerinden Ebû Bekr el-Cessâs (ö. 370/981) tarafından kitap ihtisar edilmiş ve Mu?ta?aru i?tilâfi’l-‘ulemâ adıyla şöhret bulmuştur. Eser önce İ?tilâfü’l-fu?ahâ adıyla Muhammed Sagîr Hasan el-Ma‘sûmî, tarafından 1971’de İslâmâbâd’da eksik olarak yayınlanmıştır. Daha sonra tamamı Mu?ta?aru i?tilâfi’l-‘ulemâ adıyla Abdullah Nezîr Ahmed tarafından 1995’te Beyrut’ta tahkikli olarak neşredilmiştir. Eser, 5 cilt olup fihrist ve diğer ziyadeler hariç 2128 sayfadan ibarettir. Muhakkik fıkhî ihtilâfları toplamda 2322 başlıkta numaralı olarak tasnif etmiştir. Kitap, diğer fıkıh kitaplarındaki gibi “Kitâbü’t-tahâre”, “Kitâbü’s-salât” şeklinde başlıklandırılmış olmakla birlikte “bab” ve “fasıl” şeklinde tasnif edilmemiştir. Halbuki müellifin daha sonra kaleme aldığı Şerhu Me‘âni’l-âsâr adlı eserinde bab başlıklarının kullanıldığı görülmektedir. Tahâvî ihtilâflı meseleleri incelediği bu eserinde mezheplere dair verdiği bilgileri mezheplerin kendi kaynaklarından aktarmaktadır. Mezheplerin teşekkül ve gelişme sürecinde Tahâvî’nin diğer mezhepleri de kuşatıcı bir eser kaleme almış olması, Hanefî literatürü için önemli bir kazanım sayılmalıdır. Nitekim Saymerî’nin (ö. 436/1045) kendi dönemine kadar bu eserin bir benzerinin yazılmadığını haber vermiş olması eserin ilm-i hilâf sahasında bir ilk olduğunu teyit etmektedir. Ayrıca müellifin, 2322 farklı ihtilâflı konuyu inceleyerek fıkıh literatürüne geniş bir fihrist kazandırmış olması çalışmaya ayrı bir değer kazandırmaktadır. Hâlbuki Tahâvî’nin diğer eserlerinde bu oranda konu başlığı yer almamaktadır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
İhtilâfi’l-‘Ulemâ, et-Tahâvî, İ?tilâfü’l-fu?ahâ
Kaynak
Mütefekkir
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
8
Sayı
15
