Fen bilimleri eğitiminde beceri temelli sorular: Öğretmen, öğrenci ve veli perspektifinden bir inceleme

Beceri temelli sorular ezberden uzak, problem çözme becerilerini ve günlük hayatla ilişkilendirme durumlarını ön plana alan, mantıksal ve matematiksel muhakeme ve üst düzey düşünme becerileri gerektiren sorular olarak tanımlanmaktadır. Fen bilimleri dersinde beceri temelli sorular, öğrencilerin üst düzey bilişsel becerilerinin gelişiminde etkili olacağı için, sınıflarda etkin bir şekilde uygulanması önemli görülmektedir. Fen bilimleri dersi beceri temelli soruların özelliklerinin eğitimin paydaşları tarafından iyi bilinmesi ayrıca bu soruların uygulanması ve çözümü aşamasında yaşanan zorlukların farkında olunması sayesinde beceri temelli sorular verimli ve etkili olarak kullanılabilecektir. Bu çalışmada fen bilimleri dersi beceri temelli soruları hakkında öğretmen, öğrenci ve velilerin görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemleri içinde yer alan durum çalışması izlenmiştir. Araştırmaya 2023-2024 eğitim öğretim yılında Konya ilinin Hüyük ilçesinde görev yapmakta olan 10 fen bilimleri öğretmeni, 10 8. sınıf öğrencisi ve 10 veli katılmıştır. Katılımcıların görüşlerinin alınması amacıyla yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen verilerin çözümlenmesi için içerik analizi yapılmıştır. Analiz sonuçları doğrultusunda katılımcıların görüşleri temalar altında düzenlenmiştir. Katılımcı öğretmen görüşlerinin incelenmesi sonucunda beceri temelli soruların fen bilimleri dersi öğretim programı ve ders kitaplarıyla uyumu, öğrencilere etkileri, sınıf ortamında uygulanması ve büyük ölçekli ulusal ve uluslararası sınav uygulamaları adı altında dört tema ortaya çıkmıştır. Öğrenci görüşlerinin incelenmesi sonucunda iki tema ortaya çıkmıştır; öğrencilerin beceri temelli sorular hakkındaki görüşleri ve yaşadıkları zorluklar. Katılımcı velilerin görüşlerinin incelenmesi sonucunda ortaya çıkan iki tema; beceri temelli soruların faydaları ve öğrencilerin yaşadıkları zorluklar şeklindedir. Beceri temelli soruların çözümünde yaşanılan zorluklar ile hazırlanması ve uygulanmasında yaşanılan sınırlılıklara ilişkin sebeplerin öğretmen, öğrenci ve veli perspektifinden ortaya konulduğu bu araştırmanın sonucunda fen bilimleri dersi beceri temelli soruların, öğrencilerin üst düzey becerilerinin gelişimine önemli katkılarının olduğu düşüncesinin hakim olduğu belirlemiştir.

Skill-based questions are defined as those that move away from rote memorization, emphasizing problem-solving abilities, daily life application, logical and mathematical reasoning, and higher-order thinking skills. In the science course, skill-based questions are considered important to implement effectively in classrooms because they contribute to the development of students' higher-order cognitive skills. It is also important for educational stakeholders to have a clear understanding of the characteristics of skill-based questions, and to be aware of the difficulties encountered during their implementation and solution, so that these questions can be used efficiently and effectively.This study aims to examine the perspectives of teachers, students, and parents regarding skill-based questions in the science course. The study followed a case study approach, which is part of qualitative research methods. In the 2023–2024 academic year, 10 science teachers working in the Hüyük district of Konya province, 10 eighth-grade students, and 10 parents participated in the research. Semi‑structured interviews were conducted to gather the participants' views. Content analysis was carried out to analyze the data collected. According to the results, participants' views were organized under themes.An examination of the teachers' perspectives revealed four themes: the compatibility of skill-based questions with the science curriculum and textbooks, their effects on students, their application in the classroom environment, and their role in large-scale national and international examinations. From the students' viewpoints, two themes emerged: their opinions about skill-based questions and the difficulties they experience. Parents' views also yielded two themes: the benefits of skill-based questions and the difficulties experienced by students.This study highlights, from the perspectives of teachers, students, and parents, the reasons for the difficulties experienced in solving, preparing, and implementing skill-based questions, as well as the limitations encountered. The findings indicate a prevailing belief that skill-based questions in the science course make a significant contribution to the development of students' higher-order skills.