Beden eğitimi ve spor öğretmenlik mesleğinde mesleki özerklik ve mesleki motivasyon ilişkisi

Bu araştırmanın temel amacı, beden eğitimi öğretmenlerinin mesleki özerklik düzeyleri ile mesleki motivasyonları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu kapsamda öğretmenlerin kendi mesleki kararlarını alma düzeyleri ile işlerine yönelik içsel ve dışsal motivasyonlarının birbirini nasıl etkilediği analiz edilmeye çalışılacaktır. Ayrıca demografik değişkenler (yaş, cinsiyet, medeni durum, anne eğitim durumu, baba eğitim durumu, spor branşı, eğitim durumu ve hizmet süresi) açısından mesleki özerklik ve motivasyon düzeylerinde anlamlı farklar olup olmadığı da araştırmanın alt amaçları arasındadır. Araştırmanın grubunu 2024-2025 eğitim öğretim dönemin de Aksaray ili Merkez ilçesinde Milli Eğitime Müdürlüğüne bağlı lise düzeyinde görev yapan toplam 188 beden eğitimi öğretmeni oluştururken, örneklemini ise seçili örneklem metoduyla belirlenmiş 10 liseden 116 beden eğitimi öğretmeni oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak kişisel bilgi formu, öğretmen mesleki özerklik ölçeği ve mesleki motivasyon ölçeği kullanılmıştır. Çalışmaya katılan beden eğitimi öğretmenlerinin; öğretmen özerklik düzeyler ile spor branşı ve hizmet süresi değişkenleri arasında istatistiki açıdan anlamlı fark tespit edilirken, yaş, cinsiyet, medeni durum ve eğitimi durumu değişkenleri açısından anlamlı farklılık tespit edilememiştir. Öğretmen mesleki motivasyon düzeyleri ile yaş, cinsiyet, medeni durum, spor branşı, eğitimi durumu ve hizmet süresi değişkenleri açısından anlamlı farklılık saptanmamıştır. Ayrıca yapılan ilişki testi (pearson kolerasyon) sonucunda çalışmaya katılan beden eğitimi öğretmenlerinin öğretmen özerklik düzeyleri ile öğretmen mesleki motivasyon düzeyleri arasında ,342 puan ile pozitif yönde orta düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur.

The main purpose of this research is to examine the relationship between physical education teachers' levels of professional autonomy and their professional motivation. In this context, the study aims to analyze how the level of teachers' decision-making autonomy in their profession affects their intrinsic and extrinsic motivation towards their work. Additionally, the research investigates whether there are significant differences in the levels of professional autonomy and motivation based on demographic variables (age, gender, marital status, mother's education level, father's education level, sports branch, education level, and years of service). The population of the study consists of a total of 188 physical education teachers working in high schools affiliated with the Ministry of National Education in the central district of Aksaray province during the 2024-2025 academic year. The sample is composed of 116 physical education teachers from 10 high schools, selected using a purposive sampling method. Data collection tools include a personal information form, a teacher professional autonomy scale, and a professional motivation scale. The study found a statistically significant difference between teachers' autonomy levels and the variables of sports branch and years of service, while no significant differences were detected in terms of age, gender, marital status, and educational background. No significant differences were found in teachers' professional motivation levels in relation to age, gender, marital status, sports branch, educational background, and years of service. Additionally, the correlation test (Pearson correlation) revealed a moderate, positive, and statistically significant relationship (r = 0.342) between teachers' professional autonomy levels and their professional motivation levels.