Ceride-İ Askeriyye örneğinde askerî süreli bir yayının değerlendirilmesi
Loading...
Date
2018
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Aksaray Üniversitesi
Access Rights
info:eu-repo/semantics/openAccess
Abstract
Matbaanın ne zaman icat edildiğine dair kesin bilgiler olmamakla birlikte birbiriyle çelişen görüşler ortaya atılmıştır. Bunların içinde gerçeğe en yakın olanı VIII. Yüzyılda Asya’da kullanılmaya başlandığı yönündeki bilgilerdir. Bu alanda en önemli buluş, dizgi sırasında yer değiştirebilen harflerin kullanılması olmuştur. Bu buluşun tarihi ise XI. Yüzyıl ortalarına kadar dayanmaktadır. Çinlilerin ilk önce balçıktan, sonra kalaydan, daha sonrada tahtadan harfler yaptıkları öne sürülmüştür. Birçok araştırmacının katıldığı bir başka görüşe göre ise, dizgi harfleri ilk XI. Yüzyıl ortalarında Çin Türkistan’ında yaşayan Uygur Türklerince kullanılmıştır. Asya’da başlayan bu çalışma, Avrupa’da matbaanın icat edilmesinden önce de, benzer bir gelişme göstermiş ve XIV. Yüzyılda bu sanatın en seçkin örnekleri Hollanda’da verilmeye başlamıştır. Matbaanın kimin tarafından icat edildiği konusunun, özellikle aracın öneminden dolayı, her ulusun kendisine mal etmek istemesi nedeniyle, biraz karışık olduğu anlaşılmaktadır. Bununla birlikte, yapılan ayrıntılı incelemeler Johannes Gutenberg üzerinde karar kılınmasını sağlamıştır. Ancak özellikle üzerinde durulan bir diğer kişi de Lourens Coster olmuştur. Coster’in 1430 yılında Hollanda’nın Harlem kentinde matbaayı icat ettiği savunulmaktadır. Fakat onun matbaayı bulduğunu belirten kaynakların çok sonradan yazılmış kaynaklar olması ve Coster’in basmış olduğu kabul edilen hiçbir kitabın izine rastlanılmamış olması bu iddiaları güçsüzleştirmiştir. Klişe baskı tekniğinin Harlem kentinde bir hayli gelişme göstermiş olmasının, matbaayla ilgili bu yanılgının doğmasına neden olduğu anlaşılmaktadır.
Description
Keywords
Ceride-İ Askeriyye
Journal or Series
Genç Kalemler Tarih Araştırmaları Dergisi
WoS Q Value
Scopus Q Value
Volume
4
Issue
5
