Aşağı Türkistan’ın kurtarıcısı: Su-Lu Kağan
Yükleniyor...
Tarih
2023
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Aksaray Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Türgişler; VII. yüzyıldan başlayıp VIII. yüzyılın ilk yarısına kadar varlığını sürdürmüş, Türk boylarını hâkimiyeti altına almış, en kritik dönemde Türkistan’ı muhafaza etmiş, bilinenin aksine Türk kağanlıkları arasında ülkelerini gerçek manada ilk kez şehirden yönetmeye başlamış, Türk tarihinde ilk defa Aşina ailesi dışında diğer boylar üzerinde hâkimiyet kurmuş bir Türk kağanlığıdır.1 Batı Köktürklerini meydana getiren On Boy’dan Tu-lulara (Dulu) mensup olan Türgişler,2 I. Köktürk Kağanlığı’nın dağılmasından sonra diğer dokuz Köktürk boyunun dağılmasını önleyip yeni bir siyasî güç haline gelmiş3 ve tarihî kayıtlarda ilk olarak 651 yılında Altay dağlarının güneybatısında ikamet ettikleri sırada yerini almıştır.4 Ancak Türgişlerin siyasî bir güç olarak ortaya çıkması 659 yılını bulmuştur, çünkü Batı Köktürk hâkimiyetinin tam anlamıyla sona ermesi bu tarihe denk gelmektedir.5 Türgişlerin tam teşekküllü bir kağanlık olarak ortaya çıkması ise Wuçi-le6 (U-çe-le, Üç Elig) zamanında olmuştur.7 Wu-çi-le’nin ölümünden sonra yerine geçen So-ko’nun8 döneminde Köktürkler ile gerçekleşen Bulçu savaşı sonucunda kağanlık zayıflamaya başlamış,So-ko’nun ölümünden sonra da Türgişler arasındaki birlik bozulmuştur. So-ko’nun ölümünden sonra yerine kendi oğlu değil de So-ko’nun komutanlarından biri olan Su-lu (Çince: Sou-lu, İngilizce: Suluk)’nun geçmesi Türgişlerin, Kara Türgişler ve Sarı Türgişler olarak ikiye ayrılmasına neden olmuştur. Bu noktada Kara Türgişlerin tarih sahnesine çıkışları şüphesiz Su-lu Kağan ile birlikte olmuştur.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Aşağı Türkistan, Su-Lu Kağan
Kaynak
Genç Kalemler Tarih Araştırmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
9
Sayı
10
