Muhammed Ziyâeddin Taşkesânî (Taşkesenli) ve Sarf Risâlesi
| dc.authorid | 0000-0002-7146-4748 | |
| dc.contributor.author | Esin, Mehmet Nezir | |
| dc.date.accessioned | 2023-10-30T12:39:43Z | |
| dc.date.available | 2023-10-30T12:39:43Z | |
| dc.date.issued | 2023 | |
| dc.department | İslami İlimler Fakültesi | |
| dc.description.abstract | Arapça, kelime hazinesi ve gramer açısından geniş bir dildir. Cahiliye döneminde Arapların şehir hayatından ziyade göçebe/bedevi bir hayat yaşamalarının bir sonucu olarak yazı geleneği tam anlamıyla gelişim göstermemiştir. Bu nedenle Arapça söz varlığı temelde sözlü (şifâhî) ve işitsel (semâî) kültüre dayanmaktaydı. Bu durum Arapçanın asli yapısını büyük ölçüde korumaya bir vesile teşkil etmekteydi. Ancak İslam fetihleriyle toprakların genişlemesi neticesinde bir taraftan diğer dillere karşı Arapçayı koruma öbür taraftan ise yeni Müslüman olan kavimlere Arapçayı öğretme gibi amillerden dolayı tedvin faaliyeti erken dönemlerde başlamıştır. Tedvin edilen kurallar, zamanla konularına göre müstakil birer ilim haline gelmeye başlamıştır. Bu ilimlerden biri de Arap dilinin kelime yapısını inceleyen sarf ilmidir. Sarf ilmi, dilin temel bileşenleri olan kelimeleri incelediğinden ilk dönemden itibaren dilcilerin ilgi odağı olmuş ve bu alanda birçok eser kaleme alınmıştır. Söz konusu eserlerden bir tanesi de son dönem Osmanlı ulemasından Muhammed Ziyâeddin Taşkesânî’nin (ö. 1914) Kitâbu sarfin sağîrin adlı risâlesidir. Bu çalışmada öncelikle sarf ilmi hakkında kısaca bilgi verildikten sonra müellifin hayatı, eserleri, Kitâbu sarfin sağîrin adlı risâlesi ve bu risâlede takip ettiği yöntemin yanı sıra risâlenin muhtevası ve sarf ilmine katkısı incelenmiştir. Çalışmanın sonunda da el yazması eserin tenkitli neşrine yer verilmiştir. Neşirde Diyanet Yazma Eser Kütüphanesi, nr. 6513-I’deki mecmua içerisinde bulunan mevcut tek nüshası esas alınmıştır. | |
| dc.description.abstract | Arabic is a language with a rich vocabulary and grammar. Due to the nomadic/bedouin lifestyle of the Arabs during the pre-Islamic era, the tradition of writing didn't fully develop. As a result, the Arabic lexicon primarily relied on oral (spoken) and auditory (heard) culture. This situation largely contributed to preserving the fundamental structure of the Arabic language. However, with the expansion of territories through Islamic conquests, efforts to protect Arabic against other languages and to teach it to newly converted Muslim communities led to the early development of language codification. The formalized rules gradually evolved into independent fields of study based on specific topics. One of these fields is the science of morphology (sarf) which examines the structure of words in Arabic. Sarf, being concerned with the fundamental components of language, has been the focus of linguists since early times, and numerous works have been written on this subject. One such work is the treatise titled “Kit?b sarf sagheer” by Mohammad Ziy?add?n Taskes?n?, an Ottoman scholar of the late period (d. 1914). In this study, after providing a brief overview of the science of morphology, the author's life, works, the treatise “Kitâbu sarfin sağîrin”, the methodology followed in the treatise, as well as its content and contribution to the science of morphology are examined. The study concludes with a critical edition of the manuscript. | |
| dc.identifier.doi | 10.30523/mutefekkir.1312464 | |
| dc.identifier.endpage | 211 | en_US |
| dc.identifier.issn | 2148-5631/ 2148-8134 | |
| dc.identifier.issue | 19 | en_US |
| dc.identifier.startpage | 193 | en_US |
| dc.identifier.uri | https://doi.org/10.30523/mutefekkir.1312464 | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12451/11311 | |
| dc.identifier.volume | 10 | en_US |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | Aksaray Üniversitesi | |
| dc.relation.ispartof | Mütefekkir | |
| dc.relation.publicationcategory | Makale - Ulusal Hakemli Dergi - Başka Kurum Yazarı | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | Arap Dili ve Belâgati | |
| dc.subject | Sarf İlmi | |
| dc.subject | Muhammed Ziyâeddin Taşkesânî | |
| dc.subject | Kitâbu Sarfin Sağîrin | |
| dc.subject | Mukabele | |
| dc.subject | Arabic Language and Literature | |
| dc.subject | Science of Sarf | |
| dc.subject | Ziy?add?n Taskes?n? | |
| dc.subject | Kit?b Sarf Sagheer | |
| dc.subject | Critical Edition | |
| dc.title | Muhammed Ziyâeddin Taşkesânî (Taşkesenli) ve Sarf Risâlesi | |
| dc.title.alternative | Muhammed Ziy?edd?n Taskes?n? (Taskesenli) and Sarf Treatise | |
| dc.type | Other |
