Aksaray ili Ihlara Bölgesi su kaynaklarının kalitesindeki değişimine iklim değişikliğinin etkisi
| dc.contributor.advisor | Gürbüz, Fatma | |
| dc.contributor.author | Yeniay, İlkay Latife | |
| dc.date.accessioned | 2024-11-11T06:57:25Z | |
| dc.date.available | 2024-11-11T06:57:25Z | |
| dc.date.issued | 2024 | |
| dc.date.submitted | 2024-06-25 | |
| dc.department | Fen Bilimler Enstitüsü | |
| dc.description.abstract | Son yıllarda gözlemlenen küresel ısınma ile yağış rejimlerinin, yoğunluklarının ve sıklıklarının değişmesi, kar örtüsünün azalması, toprak nemi, yeraltı suyu akış rejimi ve miktarı hidrolojik döngüde değişimler ile ilişkilendirilmiştir. Bu değişimler sonucu yalnızca kıyı bölgelerindeki tatlı su kaynaklarını etkilememekte aynı zamanda yeraltı sularının da tuzlanmasına sebep olabilmektedir. Küresel ölçekte, tatlı su kaynakları yaşam ve yaşamımızın her alanında ihtiyaç duyduğumuz en önemli kaynaklardır. Dünya üzerindeki 35 milyon km3 tatlı suyun sadece %0,3'ü ekosistem ve insani tüketime uygun tatlı su kaynaklarından oluşmaktadır. Giderek artan iklim değişiklikleri, tatlı su kaynaklarının miktarının ve kalitesinin azalmasına ve gelecek nesiller için tehdit oluşturmasına sebep olmaktadır. Çalışma kapsamında iklim değişikliğinin Dünya'da ve Türkiye'de yarattığı sonuçlar irdelenip, seçilen bölge için geriye dönük meteorolojik, yağış verileri ve güncel veriler eşliğinde modeller ile çalışılmıştır. Kullanılan iklim senaryolarından biri, HadGEM2-ES dir. Ekosistem ve hidrolojik süreçler de dahil olmak üzere iklimin yüzyıl ölçeğindeki evrimini tamamen tutarlı bir şekilde simüle etmek ve anlamak için özel bir amaç için tasarlanmıştır. Diğer model GFDL-ESM2M küresel dolaşım modelidir. Bu model, küresel ölçekte iklim sistemlerindeki karmaşık etkileşimleri ve madde döngülerini simüle etmek için kapsamlı bir yaklaşım sunmaktadır. MPI-ESM-MR modeli ise, atmosfer, okyanus, deniz buzları ve karasal sistemleri entegre eden birçok bileşenden oluşan kapsamlı bir iklim modelidir. Bu model, iklim değişikliği ve çevresel etkileri anlamak için bilim insanları tarafından yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada, kuraklık analizi meteoroloji 17192-Aksaray istasyonuna ait (2010-2022) veri seti ile SPI indisi kullanılarak kuraklık analizi yapılmış ve bu veriler ile HadGEM2-ES, GFDL-ESM2M ve MPI-ESM-MR modellerinin RCP4.5 ve RCP8.5 senaryolarının 2023-2098 periyodu bölgesel iklim değişikliği ve kuraklık senaryoları irdelenmiştir. Aksaray İli Ihlara bölgesinin günümüze kadar kuraklık kategorisine göre orta derece ve şiddetli kuraklık yaşadığı ileriye dönük projeksiyonlar incelediğinde sıcaklığın artacağı ve yağış miktarının azalacağı öngörülmektedir. | |
| dc.description.abstract | Global warming observed in recent years has been associated with large-scale changes in the hydrological cycle, such as changes in precipitation regimes, densities and frequencies, reduced snow cover, and changes in soil moisture and runoff. As a result of these changes in the hydrological cycle, it not only affects freshwater resources in coastal areas, but can also cause salinization of groundwater. Globally, freshwater resources are the most important resources we need in all areas of life and lifes. Only 0.3% of the 35 million km3 of fresh water on Earth consists of freshwater resources suitable for ecosystem and human consumption. The most important effects of climate change are the disruption of the water cycle and the change of water quality. Increasing climate changes causing the quantity and quality of freshwater resources to decrease and pose a threat to future generations. Within the scope of the study, the consequences of climate change in Ihlara Province, in Turkey were examined by models with backdated meteorological precipitation and current data for the selected region. One of the climate scenarios used in this study, HadGEM2-ES, is designed for the specific purpose of simulating and understanding the century-scale evolution of climate, including ecosystems and hydrological processes, in a completely consistent way. The other model is the GFDL-ESM2M global circulation model. The MPI-ESM-MR model, on the other hand, is a comprehensive climate model consisting of many components that integrate the atmosphere, ocean, sea ice, and terrestrial systems. In this work, drought analysis was carried out utilizing meteorological 17192-Aksaray station data (2010–2022) and the SPI index. Using these data, the 2023–2098 regional climate change and drought scenarios of the HadGEM2-ES, GFDL-ESM2M, and MPI-ESM-MR models were analyzed. It is anticipated that temperatures will rise and precipitation levels will fall in the Ihlara region of Aksaray when forward-looking estimates show that the region has experienced moderate to severe drought up to this point. | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12451/12591 | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | Aksaray Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü | |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | İklim Senaryoları | |
| dc.subject | HadGEM2-ES | |
| dc.subject | GFDL-ESM2M | |
| dc.subject | MPI-ESMMR | |
| dc.subject | Kuraklık Analizi | |
| dc.title | Aksaray ili Ihlara Bölgesi su kaynaklarının kalitesindeki değişimine iklim değişikliğinin etkisi | |
| dc.title.alternative | The effect of climate change on the change in the quality of water resources in Ihlara Region of Aksaray province | |
| dc.type | Master Thesis |
