İstatistiki bölge birimleri sınıflandırması (İBBS) düzey 1’e göre sağlık hizmetleri etkinliğinin çift amaçlı çok kriterli veri zarflama analizi (ÇA-ÇKVZA) ile ölçülmesi
| dc.authorid | 0009-0005-4453-368X | |
| dc.contributor.author | Arsu, Talip | |
| dc.contributor.author | Çatal, Burcu | |
| dc.date.accessioned | 2025-09-15T08:34:38Z | |
| dc.date.available | 2025-09-15T08:34:38Z | |
| dc.date.issued | 2025 | |
| dc.department | Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu | |
| dc.description.abstract | Bu çalışma, İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS) Düzey 1'e göre illerin sağlık hizmetleri etkinliğini Çift Amaçlı Çok Kriterli Veri Zarflama Analizi (ÇA-ÇKVZA) yöntemi ile ölçmeyi amaçlamaktadır. Yöntem: Araştırmada, Türkiye'nin sağlık hizmetleri sunumundaki eşitsizlikler ve bu eşitsizliklerin nedenleri ele alınmıştır. İBBS Düzey 1 bölgeleri için 6 girdi ve 5 çıktı değişkeni kullanılarak sağlık hizmetleri etkinliği değerlendirilmiştir. Girdi değişkenleri, sağlık hizmetlerinin sağlanmasında kullanılan kaynakları temsil ederken, çıktı değişkenleri bu kaynakların kullanım oranlarını yansıtmaktadır. ÇA-ÇKVZA modeli ile elde edilen etkinlik değerleri, bölgelerin sıralamasını belirlemiştir. Bulgular: Analiz sonuçları, her yıl için etkin olan bölgelerin (Güneydoğu Anadolu, Doğu Marmara) sabit kaldığını, diğer bölgelerin ise yıllara göre değişkenlik gösterdiğini ortaya koymuştur. Bu çalışma, Türkiye'deki sağlık hizmetleri etkinliğinin değerlendirilmesinde ÇA-ÇKVZA yönteminin uygulanabilirliğini göstermekte ve sağlık hizmetleri sunumundaki eşitsizliklerin giderilmesine yönelik öneriler sunmaktadır. Özgünlük: Ayrıntılı literatür taramasında İBBS Düzey 1’e göre sağlık performansının klasik VZA’ya göre ayrım gücü yüksek bir model olan ÇA-ÇKVZA ile ölçümünün yapıldığı bir araştırmaya rastlanamamıştır. Bu açıdan bu çalışma, sağlık hizmetleri performansı ölçümünde VZA literatürüne uygulama açısından katkı sağlayacaktır. | |
| dc.description.abstract | This study aims to measure the health service efficiency of provinces according to Level 1 of The Nomenclature of Territorial Units for Statistics (NUTS) using the Bi-Objective Multi-Criteria Data Envelopment Analysis (BiO-MCDEA). Methodology: In the research, inequalities in the provision of health services in Turkey and the reasons for these inequalities were discussed. Health service efficiency was evaluated using 6 input and 5 output variables for NUTS Level 1 regions. While the input variables represent the resources used in the provision of health services, the output variables reflect the usage rates of these resources. The efficiency values obtained with the BiO-MCDEA model determined the ranking of the regions. Findings: The analysis results revealed that the regions that were effective for each year (Southeastern Anatolia, and East Marmara) remained constant, while the other regions varied according to the years. This study demonstrates the applicability of the BiO-MCDEA method in evaluating the effectiveness of health services in Turkey and offers suggestions for eliminating inequalities in the provision of health services. Originality: In the detailed literature review, no study was found in which health performance was measured with MCDA-MCDA, which is a model with high discrimination power compared to classical DEA, according to NUTS Level 1. In this respect, this study will contribute to the DEA literature in terms of application in health care performance measurement. | |
| dc.identifier.doi | 10.51551/verimlilik.1603709 | |
| dc.identifier.endpage | 466 | |
| dc.identifier.issn | 1013-1388 / 2757-6973 | |
| dc.identifier.issue | 2 | |
| dc.identifier.startpage | 453 | |
| dc.identifier.uri | https://doi.org/ 10.51551/verimlilik.1603709 | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12451/14399 | |
| dc.identifier.volume | 59 | |
| dc.indekslendigikaynak | TR-Dizin | |
| dc.institutionauthor | Arsu, Talip | |
| dc.institutionauthor | Çatal, Burcu | |
| dc.institutionauthor | Altınok, Melika | |
| dc.institutionauthorid | 0000-0002-2580-166X | |
| dc.institutionauthorid | 0009-0005-4453-368X | |
| dc.institutionauthorid | 0009-0006-1344-2686 | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı | |
| dc.relation.ispartof | Verimlilik Dergisi | |
| dc.relation.publicationcategory | Makale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/closedAccess | |
| dc.subject | Sağlık Hizmetleri Etkinliği | |
| dc.subject | İBBS Düzey 1 | |
| dc.subject | Çift Amaçlı Çok Kriterli Veri Zarflama Analizi (ÇA-ÇKVZA) | |
| dc.subject | Health Services Efficiency | |
| dc.subject | NUTS Level 1 | |
| dc.subject | Bi-Objective Multi-Criteria Data Envelopment Analysis (BiO-MCDEA) | |
| dc.title | İstatistiki bölge birimleri sınıflandırması (İBBS) düzey 1’e göre sağlık hizmetleri etkinliğinin çift amaçlı çok kriterli veri zarflama analizi (ÇA-ÇKVZA) ile ölçülmesi | |
| dc.type | Article |
