Temiz su şebekesinde arıza potansiyelinin çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemleri ile tespiti: Mersin yenişehir örneği

Türkiye, 2000'li yıllardan önce su bakımından zengin bir ülke olarak değerlendirilebilmesine rağmen, günümüzde su sıkıntısı yaşayan ülkeler arasında yer almaktadır. Yanlış su yönetimi, uygulanmakta olan su politikalarındaki eksiklikler, hızla artan nüfusun tüm sektörlerdeki su talebini artırması ve küresel iklim değişikliğinin etkileri, su sorunlarının başlıca nedenleri arasında gösterilmektedir. Dağıtım şebekelerindeki su kayıpları, dünyadaki birçok şehir ve ülke için ortak bir sorundur. Türkiye de dahil olmak üzere birçok ülkede, ortalama yıllık su kayıpları %50'yi aşmaktadır. Suya olan talebin hızla artması ve iklim koşullarının değişmesi nedeniyle, dünyanın birçok yerinde su temini sorunları yaşanmaktadır. Dolayısıyla, su kayıplarını azaltmak ve kontrol altına almak kritik öneme sahiptir. Bu nedenle su kaynaklarımızı daha verimli kullanmak için kayıp-kaçak oranlarını belirlemek ve bunları azaltmaya yönelik yöntem ve teknolojiler geliştirmek önemlidir. Su borusu arızalarını meydana gelmeden önce tahmin edebilmek büyük önem taşımaktadır. Bu tezde, çalışma alanı olarak Akdeniz Bölgesi, Mersin ili, Yenişehir ilçesi seçilmiştir. Su borusu arızalarını tahmin etmek için, öncelikle boruları etkileyen çevresel kriterler belirlenmiştir. Bu kriterler arasında toprak tipi, jeoloji, eğim, yükseklik, bakı, bina yoğunluğu, nüfus yoğunluğu, doğrusallık ve yollara olan uzaklık yer almaktadır. 9 kriter Frekans Oranı (FO) ve Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) yöntemleri birlikte uygulanarak önem sırasına göre ağırlıklandırılmış, literatüre yenilikçi bir yaklaşım sunulmuş ve elde edilen model gerçek arıza verileriyle karşılaştırılarak %92.40 doğruluğa ulaşılmıştır.

Turkey, which was considered a water-rich country before the 2000s, is now among the countries facing water scarcity. The primary causes of water issues include poor water management, deficiencies in water policies, increasing water demand across all sectors due to population growth, and the impacts of global climate change. Water losses in distribution networks are a common problem for many cities and countries worldwide. In Turkey, as in many other nations, the average annual water losses exceed 50%. Due to the rapid increase in water demand and changing climatic conditions, water supply problems are becoming more frequent globally. Therefore, reducing and controlling water losses is of critical importance. To use our water resources more efficiently, it is essential to identify water loss rates and develop methods and technologies to reduce them. Predicting water pipe failures before they occur is particularly crucial. In this thesis, the study area was selected as Yenişehir district in Mersin province, located in the Mediterranean Region. To predict water pipe failures, the environmental criteria affecting the pipes were first identified. These criteria include soil type, geology, slope, elevation, aspect, building density, population density, lineament, and distance to roads. The nine criteria were weighted according to their importance using the Frequency Ratio (FR) and Analytic Hierarchy Process (AHP) methods. This approach introduced an innovative method to the literature, and the resulting model was validated against actual failure data, achieving an accuracy of 92.40%.