İşlemsel / kavramsal bilgi ile desteklenen öğretim süreçlerininanalitik düşünme becerisi gelişimine etkisi

Bu araştırmanın amacı, kavramsal ve işlemsel bilgiye dayalı matematik öğretim süreçlerinin ilkokul öğrencilerinin analitik düşünme becerilerine etkisini incelemektir. Bu amaçla araştırma yarı deneysel bir model ile tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2023– 2024 eğitim-öğretim yılı birinci döneminde ilkokulda öğrenim gören 48 adet 4. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Öğrencilerin analitik düşünme becerileri, araştırmacı tarafından geliştirilen, uzman görüşleri doğrultusunda yapılandırılan ve 15 maddeden oluşan çoktan seçmeli bir akademik başarı testi aracılığıyla ölçülmüştür ilgili test karşılaştırma, parçabütün ilişkisi, sebep-sonuç ilişkisi, sınıflama ve sıralama gibi analitik düşünmenin temel boyutlarını kapsamaktadır. Verilerin analizinde IBM SPSS Statistics 26 yazılımı kullanılmıştır. Analiz öncesinde normallik, varyans homojenliği ve varyans-kovaryans matrislerinin eşitliği gibi temel istatistiksel varsayımlar test edilmiştir. Öğrencilerin ön test puanlarının başlangıç düzeyde benzer olup olmadığını belirlemek amacıyla bağımsız örneklem t-testi; öğretim türü ve zamana bağlı etkileri değerlendirmek üzere karma desenli ANOVA; grup içi değişimleri incelemek amacıyla ilişkili örneklem t-testleri ve son test puanları arasındaki farkları belirlemek amacıyla bağımsız örneklem t-testi uygulanmıştır. Anlamlılık düzeyi .05 olarak belirlenmiştir. Elde edilen bulgular, kavramsal bilgiye dayalı öğretim süreçlerinin, öğrencilerin analitik düşünme becerilerini geliştirmede işlemsel bilgiye dayalı öğretim süreçlerine kıyasla daha etkili olduğunu ortaya koymuştur.

The aim of this research is to examine the effects of mathematics teaching processes based on conceptual and procedural knowledge on the analytical thinking skills of primary school students. For this purpose, the research was designed with a quasi-experimental model.. The study group consisted of 48 fourth-grade students enrolled in a primary school during the first semester of the 2023–2024 academic year. The analytical thinking skills of the students were measured using a 15-item multiple-choice academic achievement test developed by the researcher and structured based on expert opinions. The test covers fundamental dimensions of analytical thinking, such as comparison, part-whole relationships, cause-effect relationships, classification, and sequencing.IBM SPSS Statistics 26 software was used for data analysis. Before conducting the analyses, key statistical assumptions—normality, homogeneity of variances, and equality of variance-covariance matrices—were tested. To determine whether the students' pre-test scores were equivalent at baseline, an independent samples t-test was conducted. A mixed-design ANOVA was used to assess the effects of instructional type and time. Paired samples t-tests were conducted to examine within-group changes, and another independent samples t-test was used to assess differences in post-test scores. The significance level was set at .05.The findings revealed that instructional processes based on conceptual knowledge were more effective in enhancing students' analytical thinking skills compared to those based on procedural knowledge.