Gazneli Devleti’nde taht mücadeleleri
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Aksaray Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Ortaçağ Türk-İslam devletlerinin birçoğunda görülen Türk hâkimiyet telakkisi Gaznelilerde de İslamiyet’in getirdiği birtakım eklemelerle birlikte devam etmiştir. Hükmetmenin, hâkim olmanın Tanrı tarafından verildiği anlayışı İslamiyet ile birlikte Allah’ın yeryüzündeki gölgesi olma vasfına dönüşmüştür. Gaznelilerde bu duruma en iyi örnek ise Mes’ûd ve Muhammed arasında meydana gelen taht mücadelesi sırasında Muhammed taraftarlarının Mes’ûd’a yazdığı mektupta görülmektedir; “Sultanı, peygamberin halifesinin halifesi olarak kabul ediyor ve ona bey’at ve itaati farz olarak görüyoruz” cümlesiyle hükmetmeye/yönetmeye dair verilen önem ve kutsallık çok iyi anlaşılmaktadır.1 Hanedan üyesi herkesin yönetme hakkının bulunması ve katı, sabit bir veraset sisteminin de bulunmaması ile birlikte Gazneli Devleti’nin siyasî hayatı boyunca taht mücadeleleri birçok kez meydana geldi.2 Sebüktegin’in oğlu İsmâil’i veliaht ilan etmesine rağmen Mahmûd’un, daha büyük ve tecrübeli olduğu için tahtta hak iddia etmesi; Mahmûd’un oğlu Muhammed’i veliaht yapmasına rağmen, ordu desteğini arkasına alan Mes’ûd’un, kardeşi Muhammed’i saf dışı bırakması; Mes’ûd’un oğlu Mevdûd’u veliaht ilan etmesine rağmen amcası Muhammed’e karşı savaşması gibi durumlar bunun bir göstergesidir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Gazneli Devleti, Muhammed Ali el-Hamul, Gazneliler
Kaynak
Genç Kalemler Tarih Araştırmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
8
Sayı
9
