Klasik Dönem Osmanlı Devleti’nde orducu esnafı
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Aksaray Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Orducuların Önemi ve Dayanağı: Orducuların teşekkül tarihlerinin tam manasıyla henüz saptanmamış olmasına rağmen, muhtelif Osmanlı kroniklerinde I. Murad döneminde meydana gelen Kosova savaşında bir ordu pazarından bahsedilmiştir. Osmanlılardan evvel de Bâzâr-ı Leşkerî adıyla Gazneliler, İran ve Türkiye Selçukluları, Eyyûbîler ile İlhanlılarda da böyle bir uygulamanın olduğu bilinmektedir.1 Devlet arşiv kaynaklarında ise sefere Osmanlı ordusu ile beraber katılan esnaf takımı orducu, ordu, ordu esnafı gibi adlar ile nitelendirilmiştir. Orducuların sefere çağrılmalarına ilişkin çeşitli dönemlere ait ve devletin muhtelif yerlerindeki kadılara gönderilmiş mühimme kayıtları ile kadıların bu görevi yerine getirdikleri sırada kayıt altına aldıkları siciller bulunmaktadır. Nitekim orduculara ait elde edilebilmiş en erken tarihli kayıt 1532 tarihlidir.2 Erken dönemden itibaren Osmanlı ordusu için hayli mühim konumda oldukları anlaşılan orducular, askerlerin temel ihtiyaçlarının karşılanmasında ordu iaşe sisteminin bir parçasıydılar. Tek bir askeri seferde sayıları iki yüz binlere varabilen dinamik bir topluluğun ihtiyaçlarını giderebilmek ve hatta çeşitli noksanlıktan doğabilecek ordunun güzergâhı üzerindeki Osmanlı şehirlerine hücum etmelerini önleyebilmek için tam, fermanlarda mükemmel, bir şekilde askerlerin temel ve donanım ihtiyaçlarının karşılanması elzemdi.3 Reaya statüsünde olan bu serbest esnaf gruplarının orduculuk görevleri, bir yerde kendi içinde çeşitlere ayrılmış olan Avârız-ı Dîvâniye vergisi içerisinde ele alınmaktadır. Olağan dışı durumlarda padişah halktan tam yetki ile her türlü desteği talep edebilmekteydi. Nitekim orduculuk görevi ve ordu akçasının toplanması da bir tür avârız yükümlülüğü sayılmaktaydı. Yine bunun yanında devlet sefer giderleri için çiftçi reayadan da aynî ve nakdî olmak üzere çeşitli isimler altında avârız vergilerini toplamaktaydı
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Klasik Dönem, Eyyûbîler, I. Murad
Kaynak
Genç Kalemler Tarih Araştırmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
8
Sayı
9
