Afet dönemlerinde X platformu paylaşımlarının yanlış bilgi bağlamında incelenmesi: 6 Şubat depremleri
| dc.contributor.author | Çalışkan, Sümeyye | |
| dc.date.accessioned | 2025-09-30T13:10:13Z | |
| dc.date.available | 2025-09-30T13:10:13Z | |
| dc.date.issued | 2025 | |
| dc.department | Sosyal Bilimler Enstitüsü | |
| dc.description.abstract | Çağımızın en kritik epistemolojik sorunlarından biri olan yanlış bilgi fenomeni, dijital iletişim ekosisteminde giderek karmaşıklaşan bir yapı sergilemektedir. Hakikat sonrası çağın karakteristik özelliği olan bu durum, özellikle afet gibi kriz anlarında toplumsal etkileri katlanarak artan bir soruna dönüşmektedir. 2023 yılında meydana gelen 6 Şubat Kahramanmaraş Depremleri yanlış bilginin afet dönemlerindeki yayılım dinamiklerini ölçmek hususunda oldukça önemli bir noktada durmaktadır. Bu çalışma, 6 Şubat depremlerinde X platformunda yayılan yanlış bilgilerin türlerini, yayılım dinamiklerini ve toplumsal etkilerini sistematik bir yaklaşımla incelemektedir. Araştırma, Uluslararası Doğruluk Kontrolü Ağı (IFCN) onaylı üç bağımsız doğrulama platformu (Teyit.org, Doğrula.org, Doğruluk Payı) ile iki resmi kurumun (AA Teyit Hattı, DMM) verilerini temel alarak, afet dönemlerinde yanlış bilginin yapısını ve zarar potansiyelini analiz etmektedir. Nitel yöntemin kullanıldığı bu çalışmada doğrulama platformlarındaki uzmanlarla yüz yüze görüşmeler yapılmış, 529 teyit edilmiş içerik doküman analizine tabi tutulmuştur. Elde edilen veriler betimsel analiz tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Bu doğrultuda Wardle'nin yanlış bilgi türlerine yönelik yapmış olduğu sınıflama dikkate alınarak tematik bir çerçeve oluşturulmuştur. Çalışmada yanlış bilgi içeren paylaşımların %69'unun X kaynaklı olduğu tespit edilmiş, paylaşımlarda yanlış bilginin en çok uydurma ve çarpıtma türlerinin öne çıktığı bulgulanmıştır. Çalışma sonucunda sosyal medya uygulamalarında yanlış bilgiyi önlemek adına gerçek zamanlı doğrulama ve uyarma içeren yeni sistemlerin geliştirilmesi önerilmektedir. | |
| dc.description.abstract | The phenomenon of misinformation, one of the most critical epistemological problems of our age, exhibits an increasingly complex structure in the digital communication ecosystem. This situation, which is a characteristic feature of the post-truth era, turns into a problem whose social effects increase exponentially, especially in times of crisis such as disasters. The February 6 Kahramanmaraş Earthquakes in 2023 stand at a very important point in measuring the spread dynamics of misinformation during disaster periods. This study systematically examines the types of misinformation spread on the X platform during the February 6 earthquakes, their spread dynamics, and their social effects. The research analyzes the structure and harm potential of misinformation during disaster periods based on the data of three independent verification platforms (Teyit.org, Doğrula.org, Doğruluk Payı) approved by the International Fact-Checking Network (IFCN) and two official institutions (AA Teyit Hattı, DMM). In this study, where the qualitative method was used, face-to-face interviews were conducted with experts on the verification platforms, and 529 confirmed content was subjected to document analysis. The obtained data was analyzed using the descriptive analysis technique. In this context, a thematic framework was created by taking into account Wardle's classification of types of misinformation. The study found that 69% of the posts containing misinformation were from X, and that the most common types of misinformation in the posts were fabrications and distortions. As a result of the study, it is recommended that new systems that include real-time verification and warning be developed in order to prevent misinformation in social media applications. | |
| dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/20.500.12451/14571 | |
| dc.institutionauthor | Çalışkan, Sümeyye | |
| dc.language.iso | tr | |
| dc.publisher | Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü | |
| dc.relation.publicationcategory | Tez | |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | |
| dc.subject | Afet Haberciliği | |
| dc.subject | Dezenformasyon | |
| dc.subject | Sosyal Medya | |
| dc.subject | X Platformu | |
| dc.subject | Yanlış Bilgi | |
| dc.subject | Disaster Journalism | |
| dc.subject | Disinformation | |
| dc.subject | Social Media | |
| dc.subject | Platform X | |
| dc.subject | Misinformation | |
| dc.title | Afet dönemlerinde X platformu paylaşımlarının yanlış bilgi bağlamında incelenmesi: 6 Şubat depremleri | |
| dc.title.alternative | Examining X platform posts in the context of misinformation during disaster periods: February 6 earthquakes | |
| dc.type | Master Thesis |
