Mahalle muhtarlığı kurumunun tarihi gelişimi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2019
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Aksaray Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Kentlerdeki en küçük yönetsel birim mahallelerdir. Mahalle muhtarlarının yöneticisi olduğu mahallelerin geçmişi asırlar öncesine dayanmaktadır. Bu kadar köklü bir toplumsal mekân olan mahallelerin yönetimsel bir anlam kazanmasıyla birlikte mahalle yöneticiliği kavramı ortaya çıkmıştır. Bu nedenle mahalle yöneticileri zamanın ruhuna uygun olarak Türk-İslam kültüründe de var olmuşlardır. Tarihe bakıldığında bugün mahalle yöneticisi olarak görev yapan muhtarların görevlerine benzer görevleri olan pek çok yönetici ile karşılaşmak mümkündür. Bu yöneticiler reis, şeyh, iğdiş ve imam gibi çeşitli isimler ile anılsalar da görevleri esasen benzerdir. 1829 yılından sonra mahalle yöneticileri Osmanlı’da muhtar ismini almışlardır. Muhtarlık 1913 yılında hukuki dayanağını kaybetse de Cumhuriyet Dönemi’nde de varlığını sürdürmüştür. Belediye Kanunu ile belediyelerin bütün ülkede kurulmasıyla kaldırılan mahalle muhtarlıkları 1944 yılında yeniden kurulmuştur. İlerleyen yıllarda mahalle muhtarlıkları hakkında çok sayıda kanuni düzenleme yapılmış ve bugünkü yapısına kavuşmuşmuş olsa da muhtarlıklar ile ilgili tartışmalar bitmemiştir. Mahalle muhtarlıklarının Türk idari yapısındaki yerinin merkezi yönetim mi, yerel yönetim mi olduğu gibi kavramsal tartışmaların yanı sıra bugünün şartlarında mahalle muhtarlıklarına bir ihtiyaç olup olmadığı da tartışılmaktadır.
The smallest administrative unit in cities is neighborhood. History of districts, which are governed by mukhtars, dates centuries back. Local governorship appeared when districts, as being deep-rooted social spaces, gained an administrative meaning. Due to this reason, along with the zeitgeist, local governorships also existed in Turkish-Islamic culture. In retrospect, it is possible to see a lot of governors who perform duties which are close to todays’ mukhtars. Although these governors were referred as chief, sheikh and imam, their duties were essentially the same. By 1829, local governors in Ottoman Empire took the name of mukhtar. Although this maqam lost is legal base in 1913, it kept its existence during the republic period. Province mukhtarships were abandoned by municipal law which established municipal in all over the country, were reestablished in 1944. Although many legal arrangements were executed to shape this maqam in the later years, debates on this subject has not ended yet. Besides the debates on whether they are supposed to take place in central or local administration, it is also matter in question if they are needed or not.
The smallest administrative unit in cities is neighborhood. History of districts, which are governed by mukhtars, dates centuries back. Local governorship appeared when districts, as being deep-rooted social spaces, gained an administrative meaning. Due to this reason, along with the zeitgeist, local governorships also existed in Turkish-Islamic culture. In retrospect, it is possible to see a lot of governors who perform duties which are close to todays’ mukhtars. Although these governors were referred as chief, sheikh and imam, their duties were essentially the same. By 1829, local governors in Ottoman Empire took the name of mukhtar. Although this maqam lost is legal base in 1913, it kept its existence during the republic period. Province mukhtarships were abandoned by municipal law which established municipal in all over the country, were reestablished in 1944. Although many legal arrangements were executed to shape this maqam in the later years, debates on this subject has not ended yet. Besides the debates on whether they are supposed to take place in central or local administration, it is also matter in question if they are needed or not.
Açıklama
*Bu makale Aksaray Üniversitesine sunulan “Mahalle Muhtarlıklarının Mahalle Sorunlarının Çözümündeki Rolü: Aksaray Örneği” isimli yüksek lisans tezinden yararlanılarak hazırlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Mahalle, Selçuklu Mahallesi, Osmanlı Mahallesi, Neighbourhood, Seljuk Neighbourhood, Ottoman Neighbourhood
Kaynak
Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
11
Sayı
3
