İtil-Yayık bölgesindeki Türk şehirciliği (VIII. yy.’dan XIII. yy.’a kadar)
Yükleniyor...
Tarih
2018
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Aksaray Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
İtil-Yayık Coğrafyası: İtil Nehri Coğrafyası: Divan-ı Lügati’tTürk’te ve İslam kaynaklarında ‘’Atil’’, Rus kaynaklarında ‘’Volga’’, Çuvaşça’da ‘’Atal’’ adı ile geçen İtil Nehri, 3.694 km uzunluğuyla Avrupa’nın en uzun nehridir. İtil’in sol kaynağı Kama Nehri, sağ kaynağı da Oka Nehridir. Kaşgarlı Mahmud, eserinde nehrin Kıpçak illerinden Bulgar denizine aktığını ve kollarının Rus topraklarına kadar uzandığını belirtmektedir.1 İtil, Rjev’den itibaren ulaşıma elverişli bir şekilde akar fakat kışın üç ayı donmuş şekilde bulunur. Burada kışların çok sert geçtiğinden halk İtil’in havzasında toplanmıştır. Bunun nedeni buranın iç kesimlere göre daha ılıman olması ve akımdan kaynaklanın bir deltanın varlığıdır. Hazarların kurduğu İtil şehri de bu delta üzerinde bulunmaktadır. Ayrıca tarihte Bulgar, Saksin gibi şehirler de İtil Nehri kıyısında kurulmuştur. Tarih boyunca pek çok Türk kavmine misafirlik yapan bölge, ticaret yolları üzerinde bulunmasından dolayı da önemli bir sahadır. Hazarlar, Bulgarlar ve Altın Orda bu coğrafyada uzun süreler ticaret yapmıştır. Ayrıca Osmanlı tarafından Don-Volga kanal projesi de burada planlanmıştır. Günümüzde bölge hala Rusya’nın önemli liman bölgesinden birisidir ve üzerinde baraj gölleri bulunmaktadır. Novgorod, Kalinin, Kazan, Volgograd gibi şehirler bu bölgede kurulmuştur. Akımı ve Hazar’a dökülmesinden dolayı İtil Nehri, bölgede önemini kaybetmeyecek nehirlerin başında gelir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
İtil-Yayık Coğrafyası, İtil Nehri Coğrafyası, Divan-ı Lügati’t-Türk, Volga, Çuvaşça
Kaynak
Genç Kalemler Tarih Araştırmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
4
Sayı
5
