19. yüzyılda Osmanlı tarımında kurumsal gelişmeler ve zirai faaliyetlere etkisi

Osmanlı da miri arazi yani toprağın devlet mülkiyetine ait olduğu bir sistem bulunmaktaydı. Osmanlı döneminin sosyal, kültürel ve ekonomik tarihi hakkında bize önemli bilgiler veren Tahrir Defterleri, o dönemde halkın %80-90’ının tarımsal faaliyetlerden gelir elde ettiğini göstermektedir. 19. yüzyıl ortalarında Osmanlı tarımına baktığımızda tespit edilen ilk özellik, toprak faktörünün nîsbi bolluğudur. İmparatorluğun kendi bünyesinde şekillenen tımar sistemiyle birlikte üretici için güvenli bir ortam meydana getirilmişti. Fakat zamanla bu sistem yıprandığından ve yerine yeni bir sistem getirilemediğinden üretici düzensiz bir kredi piyasasının yıkıcı etkilerine açık kalmıştı. Bu sebeple üreticiyi korumak için çeşitli tedbirler alınmıştır. Özellikle Tanzimat Döneminde sosyal ve idari reformlarla modernleşmeyi ve bu reformların başarısını ekonomik gelişme alanında atılacak adımlarla desteklemeyi hedef alan bir yönetim anlayışı oluşmuştur. Topraktan tasarruf sağlayıcı teknikler geliştirilerek birim toprak alanından daha çok ürün alınmaya çalışılır. İşte bu çalışmada, Osmanlı Devleti’nde zirai hayatı düzenlemek amacıyla 19. yüzyılda ortaya çıkan tarım alanındaki kurumsal gelişmeler ile birlikte zirai faaliyetler üzerinde durulacaktır.