8191 numaralı Gümüşhane-Şiran Şer’iyye Siciline göre Osmanlı’da Vasî tayini

Sözlükte “eklemek, bitişmek; birinden bir işi üzerine almasını istemek” anlamındaki vasy kökünden türeyen vesayet, fıkıhta eda ehliyeti bulunmayan veya eksik olanlarla ehliyeti sonradan kısıtlananların mallarını koruma ve işletme, onlar adına mallarında tasarrufta bulunma yetki ve sorumluluğunu yahut veli/hâkim tarafından bir kimseye bu yetki ve sorumluluğun verilmesini ifade eder. Bu yetkiyi veren veliye (baba ve dede) mûsî, yetki verilen kimseye vasî yahut mûsâ ileyh, vesayetin sağladığı yetki ve yüklediği sorumluluğa mûsâ bih, vesayet altındaki kimseye de mûsâ aleyh denilmektedir. Vasî-i muhtar; ölünün hayatta iken tayin ettiği vasî olup vasiyeti yerine getirmekle vazifelidir.3 Vasî-i mansub; yetim için hâkim tarafından tayin edilen vasîdir.