Covıd-19 pandemisinin Türkiye'deki enflasyonist sürece yansımaları ile ilgili ekonometrik analiz

Yükleniyor...
Küçük Resim

Tarih

2023

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Enflasyon, fiyatlar genel seviyesindeki artışları ve bir bireyin satın alma gücündeki düşüşleri yansıtmaktadır. Enflasyonun nelerden etkilendiği ekonomistlerce öngörülebilir olsa dahi, ülkelerin ani değişimler yaşadığı; savaş, deprem, salgın gibi seyri bozarak, sistemin işleyişine engel olarak öngörü yapılmasını engellemektedir. Bir pandemi, ülkenin talep değişimlerini, arz kısıtlamalarını ve fiyat seviyelerini farklı yönlerde etkilemektedir. Yakın tarihte yaşanan COVID-19 pandemisi de Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde, enflasyon artışına sebep olmuştur. Ancak bu artışın sebebi COVID-19 pandemisi boyunca yeterince açıklanamamıştır. Çalışmanın amacı, pandemi döneminde enflasyon artışının başlıca sebeplerinden olan döviz kuru ve altın fiyatlarının, bu artışı ne yönlü etkilediğini tespit etmektir. Bu amacı karşılamak için, 2020:01-2023:01 tarihlerini kapsayan pandemi dönemi içerisinde tüketici fiyat endeksi, döviz kuru ve altın fiyatları değişkenlerinden veri seti oluşturularak Johansen Eşbütünleşme Analizi yöntemiyle eşbütünleşme analizi yapılmış ve değişkenler arasında eşbütünleşmenin mevcut olduğu tespit edilmiştir. Ardından bu veri setine Granger Nedensellik Analizi yapılarak, enflasyonun belirleyicilerinden olan Tüketici Fiyat Endeksinden (TÜFE), Altın Fiyatları ve Döviz Kuru değişkenlerine doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Ayrıca çalışma bulgularında Döviz Kuru değişkeninden, Altın Fiyatları değişkenine tek yönlü bir nedensellik ilişkisi olduğu sonucuna varılmıştır.
Inflation reflects an increase in general price levels and a decrease in an individual's purchasing power. Although economists can predict some of the factors that affect inflation, sudden changes in a country's circumstances, such as wars, earthquakes, or pandemics, can disrupt the functioning of the system and hinder accurate forecasting. A pandemic affects a country's demand fluctuations, supply constraints, and price levels in various ways. The recent COVID-19 pandemic has resulted in inflation in developing countries such as Turkey. However, the cause of this increase has not been sufficiently explained during the pandemic. The objective of this study is to determine how exchange rates and gold prices, which are the main causes of inflation during the pandemic period, have influenced this increase. To achieve this goal, the consumer price index during the pandemic period covering 2020:01-2023:01 will be examined. A data set was created using variables for exchange rates and gold prices, and a co-integration analysis was conducted using the Johansen method. The presence of co-integration among the variables was detected. Subsequently, a Granger causality analysis was performed on this data set to identify a unidirectional causal relationship between the Consumer Price Index, which is a determinant of inflation, and the variables of Gold Prices and Exchange Rates. Additionally, the study findings have concluded a one-way causality relationship from the exchange rate variable to the gold prices variable.

Açıklama

Anahtar Kelimeler

COVID-19, Enflasyon, Eşbütünleşme Analizi, Nedensellik Analizi, Inflation, Cointegration Analysis, Causality Analysis

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye

Koleksiyon