Şeyhoğlu Mustafa'nın Hurşîd-nâme mesnevisinin Fransa Ulusal Kütüphanesi Turc 314 numaralı nüshası (İnceleme, metin, tıpkıbasım)
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Edebiyatımıza Fars edebiyatından geçmiş olan mesnevi nazım şeklinin ilk örnekleri XI. yüzyılda verilmeye başlanmıştır. XIV. yüzyılda oldukça yaygınlık kazanan mesnevi, Anadolu sahasında en çok tercih edilen nazım şekli olmuştur. Hatta bu yüzyıldaki birçok şairin divanı olmadığı halde en az bir mesnevisi olmuştur. XIV. yüzyılda Germiyanoğulları topraklarında yetişmiş Şeyhoğlu Mustafa'nın da divanı olmadığı halde Hurşîd-nâme adlı meşhur bir mesnevisi vardır. Eser, Germiyan Beyi Süleyman Şah için kaleme alınmış; ancak eserin tamamlandığı 789/1387 yılından önce şahın ölmesi üzerine Osmanlı sultanı Yıldırım Bayezid'e sunulmuştur. Dinî-tasavvufî konularda mesnevi yazmanın revaçta olduğu bir dönemde Şeyhoğlu, etkisinde kaldığı İranlı şairlerin de tesiriyle aşk konulu bir mesnevi yazmıştır. Hurşîd-nâme'de, birbirlerini görmeden âşık olan Mağrib Padişahı'nın oğlu Ferahşad ile Acem Şah'ı Siyavuş'un kızı Hurşid'in aşkı ve kavuşmaları yolunda karşılaştıkları engeller ve sıkıntılar anlatılmaktadır. Bu çalışmanın birinci bölümünde önce Şeyhoğlu Mustafa'nın hayatı, edebi kişiliği ve eserleri hakkında kısaca bilgi verilmiş; sonra da Hurşîd-nâme şekil ve dil özellikleri yönünden incelenmiştir. Çalışmanın asıl konusu olan ikinci bölümde ise Fransa Ulusal Kütüphanesi Turc 314 numaralı kayıtta yer alan Hurşîd-nâme nüshasının çeviri yazı (transkripsiyon) metni hazırlanarak tanıtımı yapılmıştır.
The first examples of the masnavi verse form, which was introduced to our literature from Persian literature, began to be given in the XIth century. Mesnevi, which became quite widespread in the XIVth century, became the most preferred verse form in Anatolia. In fact, many poets of this century had at least one masnavi even though they did not have a divan. Seyhoglu Mustafa, who grew up in the territory of Germiyanogulları in the XIVth century, also has a famous masnavi called Hursidname, although he did not have a divan. The work was written for Süleyman Shah, the ruler of Germiyan; however, it was presented to the Ottoman Sultan Yıldırım Bayezid upon the death of Shah before 789/1387. At a time when it was popular to write masnavi on religious and mystical subjects, Seyhoglu wrote a masnavi on love under the influence of Iranian poets. In Hursidname, the Hursid's lover of Ferahsad, the son of the Padisah of Maghrib, and Hursid, the daughter of Siyavus, the Persian Shah, who fall in love without seeing each other, and the obstacles and difficulties encountered on the way to their reunion are described. In the first part of this study, firstly, Seyhoglu Mustafa's life, literary personality and his works are briefly given and then Hursidname is analyzed in terms of its form and language features. In the second part, which is the main subject of the study, the transcription text of the Hursidname copy in the National Library of France (Bibliothèque François-Mitterrand), record number Turc 314 was prepared and introduced.
The first examples of the masnavi verse form, which was introduced to our literature from Persian literature, began to be given in the XIth century. Mesnevi, which became quite widespread in the XIVth century, became the most preferred verse form in Anatolia. In fact, many poets of this century had at least one masnavi even though they did not have a divan. Seyhoglu Mustafa, who grew up in the territory of Germiyanogulları in the XIVth century, also has a famous masnavi called Hursidname, although he did not have a divan. The work was written for Süleyman Shah, the ruler of Germiyan; however, it was presented to the Ottoman Sultan Yıldırım Bayezid upon the death of Shah before 789/1387. At a time when it was popular to write masnavi on religious and mystical subjects, Seyhoglu wrote a masnavi on love under the influence of Iranian poets. In Hursidname, the Hursid's lover of Ferahsad, the son of the Padisah of Maghrib, and Hursid, the daughter of Siyavus, the Persian Shah, who fall in love without seeing each other, and the obstacles and difficulties encountered on the way to their reunion are described. In the first part of this study, firstly, Seyhoglu Mustafa's life, literary personality and his works are briefly given and then Hursidname is analyzed in terms of its form and language features. In the second part, which is the main subject of the study, the transcription text of the Hursidname copy in the National Library of France (Bibliothèque François-Mitterrand), record number Turc 314 was prepared and introduced.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Mesnevi, Şeyhoğlu, Hurşîd-nâme, Aşk, Masnavi, Seyhoglu, Khurshidname, Love
