Hanlıklar Devri Semerkant’ında sosyo-ekonomik yapı

Zerefşan Nehri’nden beslenen, çevresinde Buhara, Keş, Tirmiz, Hocent gibi şehirlerin bulunduğu ve İpek Yolu olarak adlandırılan ticaret yolunun geçtiği kavşakta yer alan tarihi bir şehir olan Semerkant, Buhara ile birlikte Maveraünnehir’in en önemli şehirlerinden biridir. Şehir sahip olduğu jeopolitik konumu sebebiyle tarih boyu hâkimiyet mücadelelerine sahne olmuş ve tarihi süreç içerisinde farklı devletlerin egemenliği altında bulunmuştur. Şehrin sosyal yapısı ve iktisadi durumu gibi özellikler tarihi olayları anlamlandırmada gerekli olmaktadır. Çalışmanın temelinde de bu durum yatmakta ve çalışmada Semerkant’ın hanlıklar devrindeki demografisi, sosyal yapısı, iktisadi durumu, mimarisi hakkında bilgiler verilmeye çalışılmaktadır. Bu konuda özellikle 19. yüzyılda bölgeyi gezen kişilerin yazdıkları seyahatnamelerden ve ikincil kaynaklardan yararlanılmıştır. Konunun sınırlanmasında ise önceki dönemlere kıyasla bir gerilemenin olduğu gözetilerek hanlıklar devri seçilmiştir.