Gazzâlî'nin tekfir nazariyesi ve filozofları ithamının mahiyeti
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2019
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
İslâm tarihinin ilk dönemlerinde Hâricîlerle birlikte itikâdî ayrı?malardan dolayı tekfir hareketi ortaya çıkmıştır. Bunun üzerine âlimlerin tekfirin mahiyeti, âmelî ve itikadî veçheleri üzerine yaptığı tartışmalar önemli bir literatür meydana getirmiştir. Bu bağlamda entelektüel tarihte en etkili olan çalışmalardan birisi de Gazzâlî?nin filozofların görüşlerini tenkit ettiği ve üç meselede onları küfürle itham ettiği Tehâfütü?l-felâsife eseridir. Gazzâlî?nin Tehâfütü?l-felâsife eserine cevap niteliğinde İbn Rüşd tarafından Tehâfütü?tTehâfüt eseri kaleme alınmış ve Osmanlı döneminden itibaren de Tehâfüt geleneği başlığı altında birçok eser telif edilmiştir. Bu eserler entelektüel hayatın iki farklı gurubunu temsil eden kelâmcılar ve filozofların kendi anlayışlarına göre karşı gurubun fikri sistemlerini tenkit ettiği ve görüşlerin şer?î delillere uygunluğunu tartıştıkları farklı bir literatür oluşturmuştur. Çalışmamızın birinci bölümünde Gazzâlî?nin yaşadığı ilmi sosyal çevre ele alınıp O?nun ilmî kişiliği ve eserleri hakkında genel bir çerçeve çizilecektir. İkinci bölümde, itikadî mezheplerin iman ve tekfir nazariyelerine yer verilerek ele aldığımız tekfir kavramıyla ilgili genel bir bilinç oluşturulduktan sonra Gazzâlî?nin tekfir nazariyesi işlenecektir. Son bölümde ise Tehâfütü?l-felâsife eserinde önce tenkit edilen sonra da tekfir edilen meseleler işlenip dönemin sosyal, siyasî ve ilmî perspektifi çerçevesinde bu görüşlerin değerlendirilmesi yapılacaktır.
İn the early period of ?slamic history, takf?r movement emerged with Khaw?rij because of the theological disputes. Afterwards, the debates of scholars on the nature of takf?r and on its practical and theological aspect gave rise to an important literature. In this context, one of the most influential works in ?slamic intellectual history is Tahâfut al-fal?sife (The Incoherence of the Philosophers) in which Ghazal? criticised the views of philosophers and accused them of unbelief. In response to the Ghazal??s work, Ibn Rushd wrote Tah?fut alTah?fut (The Incoherence of the Incoherence), and various works were written as a contuniation of this tradition in Ottoman intellectual history. in this tradition, philosophers and theologians discussed the conformity of each other?s ideas with their own theory. In the first chapter of this study, the scholarly and social environment of Ghazal? will be discussed and a general picture will be drawn on his scholarly personality and studies. In the second chapter, after the description of ideas of the theological schools abouth the faith an unbelieve, Ghazal??s theory of takf?r will be evaluated in this context. In the last chapter of the study, the views of philosophers which were criticised and accused of unbelief by Ghazal? in Tah?fut will be discussed in the framework of the political, social and scholarly context of period.
İn the early period of ?slamic history, takf?r movement emerged with Khaw?rij because of the theological disputes. Afterwards, the debates of scholars on the nature of takf?r and on its practical and theological aspect gave rise to an important literature. In this context, one of the most influential works in ?slamic intellectual history is Tahâfut al-fal?sife (The Incoherence of the Philosophers) in which Ghazal? criticised the views of philosophers and accused them of unbelief. In response to the Ghazal??s work, Ibn Rushd wrote Tah?fut alTah?fut (The Incoherence of the Incoherence), and various works were written as a contuniation of this tradition in Ottoman intellectual history. in this tradition, philosophers and theologians discussed the conformity of each other?s ideas with their own theory. In the first chapter of this study, the scholarly and social environment of Ghazal? will be discussed and a general picture will be drawn on his scholarly personality and studies. In the second chapter, after the description of ideas of the theological schools abouth the faith an unbelieve, Ghazal??s theory of takf?r will be evaluated in this context. In the last chapter of the study, the views of philosophers which were criticised and accused of unbelief by Ghazal? in Tah?fut will be discussed in the framework of the political, social and scholarly context of period.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Gazzâlî, Tekfir, Tehâfüt, Meşşai Filozofları, Takfir, Tahafut, Meşşai Philosophers.
