Yazar "Salman, Fatih" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Şor destan kahramanlarının tip özellikleri
    (Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) Salman, Fatih; Kayabaşı, Onur Alp
    Şor sözlü verimleri içinde kahramanlık destanları önemli bir yere sahiptir. Muhteva bakımından halkın gelenek göreneklerini, düşüncelerini, bakış açısını, beklentilerini, tutumlarını, milletin geçmişini, kültürel varlıklarını kapsamaktadır. Bu misyonu merkezi kahramanın bünyesinde toplar ve onun taşıdığı bir ülkü değer oluşturur. Merkezi kahraman bu beklenti ve değerler uygun biçimde hareket ederek tip özelliği gösterir. Merkezi kahramanın oluşturduğu bu tip özelliklerinin konu edildiği araştırma giriş hariç beş bölümden oluşmaktadır. Araştırmanın ilk bölümünde Şor Türklerinin tarihi, nüfusu, dili, ekonomik yapısı, yaşadığı bölge hakkında genel bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde destan terimi incelenerek diğer Türk boylarında destan icra geleneği anlatılıp ardından çalışmaya konu olan Şor Türklerinin icra geleneği araştırılmıştır. Üçüncü bölümde araştırma konusunu biraz daha sınırlandırmak için edebi eserde tip kavramı üzerine yapılan çalışmalar ve tipin özellikleri incelenmiş, dördüncü bölümde çalışmanın esas konusu olan Şor Türklerinin destan kahramanı tip özellikleri maddeler halinde tespit edilerek Metin Ergun'un ''Şor Kahramanlık Destanları'' eserinde günümüz Türkçesine çevrilen on beş destan metnindeki kahramanlar, merkezi kahraman tipi ve alt tip başlığı altında yapılan sınıflandırmayla tespit edilmiştir. Merkezi kahramanın sekizi doğal, on biri davranışsal olmak üzere toplam on dokuz adet tip özelliği tespit edilmiştir. Ayrıca her bir destan kahramanının sahip olduğu tip özelliğine uygun kategori tablo ile gösterilerek konunun daha anlaşılır olması sağlanmıştır. Alt tip kategorisinde farklı bir sınıflandırma yoluna gidilerek dinamik ve edilgin alt tip sınıflandırması yapılmıştır. Sonuç kısmında ise yapılan araştırmada ortaya konan bulgular tespit edilmiştir. Bu araştırmada Şor Türklerinin destanlarında merkezi kahramanın tutum ve davranışları ile toplumun algısının, bakış açısının, zihin dünyasının yansıtılması hedeflenmiştir. Yapılan araştırma Şor Türkleri ile diğer Türk boylarının destanları arasında kıyaslama yapılmasına, destan metinlerinin bütüncül bakış açısıyla değerlendirilmesine olanak sağlamış ve bu alanda yapılan çalışmalara katkı sunmuştur.