Yazar "Karabacak, Sinan" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Türk siyasal hayatının önemli bir figürü olarak Osman Bölükbaşı
    (Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2023) Karabacak, Sinan; Korkmaz, Tuğrul
    Çok partili sisteme geçiş, Türk siyasal hayatına yön verecek yeni ve önemli aktörleri ortaya çıkarmıştır. Osman Bölükbaşı, vermiş olduğu mücadeleler ile bu aktörlerin başını çeken isimlerden olmuştur. Demokrat Parti (DP)'ye girerek siyasete adım atan Bölükbaşı, tek parti dönemine ve İsmet İnönü'ye yaptığı sert eleştirilerle öne çıkmıştır. Eleştiri oklarının hedefi, zamanla Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) iktidarına sert bir muhalefet yapamamakla eleştirdiği DP'ye de yönelmiştir. 1948 yılına gelindiğinde ise Bölükbaşı ve arkadaşları tarafından Millet Partisi (MP) kurulmuştur. 1950 genel seçimlerinde partisinin tek milletvekili olarak seçilen Bölükbaşı, CHP ile danışıklı dövüş yaptığını ileri sürdüğü ve muvazaa partisi olarak değerlendirdiği DP'nin giderek CHP'ye benzediğini iddia etmiştir. Yaptığı ''ısmarlamacı muhalefet'' eleştirileri ve hükümete karşı olan tavrı 1954'te Ocak ayında MP'nin laikliğe aykırılık suçlamasından dolayı kapatılmasıyla sonuçlanmıştır. MP'nin kapatılması üzerine Bölükbaşı aynı yıl Şubat ayında Cumhuriyetçi Millet Partisi (CMP)'yi kurmuştur. Çoğunluk seçim sisteminin de sağladığı avantaj ile girilen 1954 genel seçiminde Bölükbaşı, memleketi olan Kırşehir'den 5 milletvekili çıkarmıştır. Bu durum üzerine Kırşehir, DP iktidarı tarafından cezalandırılarak ilçe yapılmıştır ve bu olay Türk siyasal hayatında adeta bir geryymandering örneği olarak yerini almıştır. DP'nin özellikle basın ve muhalefete uyguladığı baskıcı politikaları sürekli eleştiren Bölükbaşı, Menderes ve ekibini tasfiye eden 27 Mayıs 1960 darbesini meşru bir ihtilal olarak değerlendirmiş ve darbe sonrası kurulmak istenen yeni düzeni savunmuştur. 1961'de CHP-AP koalisyonunun kurulması üzerine ve parti içi tartışmalar sonucu Bölükbaşı, Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi'nden (CKMP) istifa etmiş ve 1962 yılında Millet Partisi'ni yeniden kurmuştur. Ancak bu dönemden sonra MP seçimlerdeki gücünü giderek kaybetmeye başlamış ve aynı siyasal tabana seslenen Demirel'in daha fazla oy alması sonucu parti giderek küçülmeye başlamıştır. 1969 yılında genel başkanlık görevinden, 1973 yılında ise milletvekilliği ile partiden ayrılan Bölükbaşı, siyasetten çekilmiştir ve 2002'de Şubat ayında Ankara'da vefat etmiştir. Osman Bölükbaşı 'nı incelemek, yalnızca bir siyasi lider kişiliğini belirlemekte kullanılabilecek bir biyografi örneği değildir. Ölümünün 21. yılında onun hayatının incelenmesi, dönemin iktidar muhalefet, ordu ve siyaset ilişkilerine ve Türk siyasal hayatının önemli bir dönemine ışık tutacaktır. Bu çalışma ile Bölükbaşı'nın Türk siyasal hayatındaki mücadeleleri ve bu mücadelelerin arkasında yatan fikirleri değerlendirmek amaçlanmaktadır. Bu amaçla, literatür taramasına dayalı olarak parti programları, meclis tutanakları, yerli ve yabancı yayın organları incelenerek Osman Bölükbaşı'nın siyasal hayatı ortaya konulacaktır.