Yazar "Gezen, Mehmet" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Türkiye limanlarının iki aşamalı veri zarflama analizi ile değerlendirilmesi
    (Aksaray Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2025) Gezen, Mehmet
    Limanlar tarih boyunca ulaşım ve ticarette kritik bir rol oynamıştır. Küreselleşme ve artan uluslararası ticaret, limanların ülke ve bölge ekonomilerine etkisini daha da artırmıştır. Bu nedenle liman işletmelerinin altyapı ve üstyapı kaynak etkinliklerini sürekli ölçmeleri ve optimize etmeleri önemlidir. Bu çalışmada, Türklim üyesi 19 konteyner limanı, 2023 verileri kullanılarak altyapı ve üstyapı kaynaklarının etkinliği açısından analiz edilmiştir. Limanların karmaşık yapısı göz önünde bulundurularak, genel etkinsizliğin daha çok hangi alt süreçten kaynaklandığını belirlemek ve alt süreçlerin önem derecesini değerlendirmek için İki Aşamalı Toplamsal Veri Zarflama Analizi (VZA) yöntemi uygulanmıştır. Analiz sonuçları R programlama dili ile elde edilmiştir. Altyapı kaynaklarının etkinliği, iki aşamada analiz edilmiştir: İlk aşamada rıhtım uzunluğu, sayısı, derinliği ve liman sahası gibi faktörlerin elleçleme kapasitesi oluşturmadaki etkinliği incelenmiş, ikinci aşamada ise bu kapasitenin yük elleçleme faaliyetlerinde ne kadar etkin kullanıldığı değerlendirilmiştir. Üstyapı kaynaklarının etkinliği de benzer şekilde iki aşamada incelenmiştir: İlk aşamada vinç ve istifleyici gibi kaynaklarla elleçleme kapasitesi oluşturma etkinliği analiz edilmiş, ikinci aşamada bu kapasitenin konteyner elleçleme faaliyetlerindeki etkinliği değerlendirilmiştir. Analiz sonuçları, limanların altyapı kaynaklarını kullanarak ortalama %64 etkinlikle elleçleme kapasitesi yaratabildiğini, bu kapasiteyle elde edilen konteyner elleçleme etkinliğinin ise ortalama %58 seviyesinde kaldığını göstermiştir. Ayrıca limanlar, üstyapı kaynaklarında ortalama %52 etkinlikle elleçleme kapasitesi yaratabilirken, bu kapasitenin konteyner elleçleme faaliyetlerinde ise ortalama %58 etkinlik sağladığı belirlenmiştir. Bu bulgular, limanların altyapı ve üstyapı kaynaklarının tüm alt süreçlerinde önemli bir iyileştirme potansiyeli ve optimizasyon ihtiyacı olduğunu göstermektedir.