Türkiye'de çevre başlığı altında yayımlanan lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2025
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Çevre konularının siyasallaşması, gerek küresel gerekse ulusal düzeyde çevre sorunlarına ve çevre sorunlarının çözümüne ilişkin farklı bakış açılarını geliştirmiş ve çevreyi farklı yönleriyle ele alan çalışmaların yaygınlaşmasında önemli rol oynamıştır. Özellikle son yıllarda analitik yaklaşımlarla çözüm önerileri getiren özgün, bilimsel, teknoloji odaklı araştırmalar yaygınlaşmış ve bilim politikalarının en önemli başvuru kaynaklarından birisi olan bibliyometrik çalışmalar ön plana çıkmıştır. Bu araştırmanın temel amacı; 1986-2023 yılları arasında "çevre" alanında yapılan lisansüstü tezlerin bibliyometrik olarak incelenmesidir. Bunun için Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezi (YÖK) veri tabanı kullanılmıştır. Bu veri tabanında "çevre" anahtar kelimesi kullanılarak erişim sağlanan ve çevre konuları ile doğrudan ilişkili olan 1260 lisansüstü tezin analizi gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde SSPS (V.26) paket programı ve X2 testi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre; 1260 araştırmanın %80,8'i (1018) yüksek lisans alanında, %19,2'si (242) ise doktora alanındadır. Çevre konularında yayınlanan tezlerin hem nitelik hem de nicelik olarak 1986 yılından 2023 yılına kadar sürekli artış eğiliminde olduğu görülmüştür. En fazla tezin yayınlandığı üniversite ODTÜ (179 tez), enstitü olarak Sosyal Bilimler Enstitüsü (449 tez), fakülte olarak İİBF'dir (312 tez). Bilim alanı kapsamında ise Mühendislik ve Mimarlık (482 tez) ilk sırada yer almaktadır. Ayrıca 1260 lisansüstü çalışmadan 447 çalışmanın (%35,5) nicel alan araştırması olduğu, 232 çalışmanın ise (%18,41) Çevre Eğitimi alanında; çevre eğitimi ve çevre bilinci oluşturmada tutum ve davranış değişikliğine yönelik olduğu görülmüştür. İklim değişikliği ve sürdürülebilirlik konuları ise sıralamada daha gerilerde yer almaktadır. Görüldüğü üzere bu araştırma, çevre alanında yapılan çalışmaların tek bir çatı altında toplanmasına ve araştırmacıların tek bir kaynak üzerinden çok sayıda veriye ulaşmasına imkan sağlar.
The politicization of environmental issues has developed different perspectives on environmental problems and solutions to environmental problems at both global and national levels and has played an important role in the proliferation of studies dealing with different aspects of the environment. Especially in recent years, original scientific and technology-oriented studies that offer solutions with analytical approaches have become widespread and bibliometric studies, one of the most important reference sources of science policies, have come to the fore. The main purpose of this study is to bibliometrically examine the postgraduate theses on "environment" between 1986 and 2023. For this purpose, the Higher Education Council Thesis Center (YÖK) database was used. In this database, 1260 graduate theses, which were accessed by using the keyword "environment" and directly related to environmental issues, were analyzed. SSPS (V.26) package program and X2 test were used to analyze the data. According to the results of the analysis, 80,8% (1018) of the 1260 research are in the field of master's degree and 19,2% (242) are in the field of doctorate. It has been observed that theses published on environmental issues have been in a continuous increasing trend both in terms of quality and quantity from 1986 to 2023. The university with the highest number of theses published is METU (179 theses), the institute is Institute of Social Sciences (449 theses), and the faculty is İİBF (312 theses). Within the field of science, Engineering and Architecture (482 theses) ranks first. In addition, out of 1260 postgraduate studies, 447 studies (35.5%) were quantitative field research, while 232 studies (18.41%) were on environmental education in the field of environmental education and attitude and behavior change in creating environmental awareness. Climate change and sustainability issues are ranked lower in the ranking. As can be seen, this research allows the studies conducted in the field of the environment to be gathered under a single roof and allows researchers to access a large amount of data through a single source.
The politicization of environmental issues has developed different perspectives on environmental problems and solutions to environmental problems at both global and national levels and has played an important role in the proliferation of studies dealing with different aspects of the environment. Especially in recent years, original scientific and technology-oriented studies that offer solutions with analytical approaches have become widespread and bibliometric studies, one of the most important reference sources of science policies, have come to the fore. The main purpose of this study is to bibliometrically examine the postgraduate theses on "environment" between 1986 and 2023. For this purpose, the Higher Education Council Thesis Center (YÖK) database was used. In this database, 1260 graduate theses, which were accessed by using the keyword "environment" and directly related to environmental issues, were analyzed. SSPS (V.26) package program and X2 test were used to analyze the data. According to the results of the analysis, 80,8% (1018) of the 1260 research are in the field of master's degree and 19,2% (242) are in the field of doctorate. It has been observed that theses published on environmental issues have been in a continuous increasing trend both in terms of quality and quantity from 1986 to 2023. The university with the highest number of theses published is METU (179 theses), the institute is Institute of Social Sciences (449 theses), and the faculty is İİBF (312 theses). Within the field of science, Engineering and Architecture (482 theses) ranks first. In addition, out of 1260 postgraduate studies, 447 studies (35.5%) were quantitative field research, while 232 studies (18.41%) were on environmental education in the field of environmental education and attitude and behavior change in creating environmental awareness. Climate change and sustainability issues are ranked lower in the ranking. As can be seen, this research allows the studies conducted in the field of the environment to be gathered under a single roof and allows researchers to access a large amount of data through a single source.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Çevre, Lisansüstü Tezler, Bibliyometrik Analiz, Çevre Politikaları, Çevre Sorun, Environment, Graduate Theses, Bibliometric Analysis, Environmental Policies, Environmental Problems
